Kosten proberen te reduceren in het inkoopproces is nodig, maar kosten kunnen ook omlaag door het slimmer inrichten van andere processen. Niet alleen intern, maar ook tussen zorgaanbieders onderling.
Het rendement van zorginstellingen is onder een kritische grens beland en als dit zo doorgaat dreigen faillissementen, zo blijkt uit onderzoek van accountantskantoor EY. Volgens de accountant zijn (aanhoudende) bezuinigingen de belangrijkste oorzaak. Ook zijn er omzetplafonds om de kosten in de hand te houden. Wat aan de ene kant tot tevredenheid leidt – eindelijk grip op de kosten – zorgt aan de andere kant voor de nodige financiële problemen. Met als gevaar dat zorginstellingen alleen maar verder bezuinigen en niet meer investeren. Dat gevaar moet gekeerd worden – allereerst door de zorginstellingen zelf.
Afdwingen
De genoemde bezuinigingen zijn volgens EY het resultaat van de lagere tarieven die de verzekeraars en gemeenten hebben weten af te dwingen en de stijgende kosten van geneesmiddelen. Tegelijk moeten het eigen risico en de zorgpremie omhoog, dit keer hoofdzakelijk vanwege de verwachte loonstijging in de zorg.
Intussen hebben de zorgverzekeraars al laten weten dat toch iémand de stijgende zorgkosten moet betalen. De geschiedenis herhaalt zich: die rekening komt bij de burger terecht én bij de zorginstellingen. De burger is afhankelijk van de politiek en de zorginstellingen staan tegenover een zeer machtige partij. Staan we dus weer machteloos? Nee, er is een uitweg.
Veelkoppig monster
De prijs van medicijnen is ook een voortdurende zorg. Het is een veelkoppig monster waar weliswaar geregeld een kop wordt afgehakt, maar voor je het weet zijn die prijzen – inclusief verhoging – weer terug. Het onderzoek toont zelfs dat de dure medicijnen nóg duurder zijn geworden.
Maar juist hier staan de zorginstellingen niet machteloos! Een paar dagen voor het nieuws over dit slechte rendement verscheen het bericht dat ziekenhuizen en zorgverzekeraars samen (!) dure medicijnen gaan inkopen. Een sterkere inkoopcombinatie kan lagere prijzen bedingen. En als deze combinatie stand houdt zou één kop van het prijsmonster afgehakt worden en kunnen blijven.
Samen optrekken
Dat zal helpen, maar dat is maar een deel van de oplossing. We kunnen wachten op nieuwe bezuinigingsrondes. Kosten proberen te reduceren in het inkoopproces is nodig, maar kosten kunnen ook omlaag door het slimmer inrichten van andere processen. Niet alleen intern, maar ook tussen zorgaanbieders onderling. Hier kan kostenreductie bovendien samengaan met kwaliteitsverbeteringen waar ook de patiënt meteen baat bij heeft, bijvoorbeeld consult op afstand.
Hoe? Door nu de eigen digitalisering te versnellen. Ik bedoel hier dus niet de ingrijpende digitalisering op termijn, zoals het werken met zorgrobots, waar al de helft van de zorginstellingen mee experimenteert
Leveranciers kunnen helpen
Natuurlijk gebeurt dit ook wel. Alleen zie ik dat veel van dit soort initiatieven niet verder komen. Gezamenlijke inspanningen met leveranciers en zorgaanbieders kunnen die initiatieven weer vlottrekken. Zo slaan ze twee vliegen in één klap: én de kosten gaan omlaag én de dienstverlening aan patiënten gaat omhoog.
Of dat genoeg zal zijn om (verdere) premiestijgingen te voorkomen kan ik niet voorspellen. De wil om te innoveren is er beslist, blijkt onder meer uit het bericht over de zorgrobots. Maar het rendement om daar blijvend in te investeren kan beslist beter.
Directeur public sector Cisco Nederland
