Neem in het regeerakkoord een dwingende afspraak op over de huisvesting van ouderen met een beperkt leefbudget.
Toen in 2015 de instroom van asielzoekers een ongekende vorm leek aan te nemen werd er vanuit de overheid een taakstelling meegegeven aan alle gemeenten om voor de opvang van deze asielzoekers (en later vergunninghouders) geschikte woonruimte te organiseren. Daarvoor is in korte tijd een behoorlijk budget gereserveerd, wat overigens voor zover ik weet lang niet is opgesoupeerd.
Een dergelijke afspraak zou ook (dwingend) gemaakt moeten worden in het huidige regeerakkoord. Alleen dan zouden gemeenten verplicht moeten worden gesteld om, samen met de lokale woningcorporaties en zorginstellingen, voldoende woonruimte met voorzieningen beschikbaar te stellen voor (licht) zorgbehoevende ouderen met een beperkte beurs (huur tot aan de aftoppingsgrens).
Nieuwe woonvormen
De reden hiervoor is simpel: na de afschaffing van de verzorgingshuizen (waarbij ‘de markt’, samen met langer thuis wonen dit gat zou moeten vullen) zijn er tal van initiatieven zichtbaar die zich richten op de diverse woonvormen voor ouderen. De grens tussen ‘verzorging’ en ‘verpleging’ vervaagt hierbij, wat een goede ontwikkeling is. Er wordt gekeken naar leefstijl, budget, gewenste ondersteuning, etcetera.
Er valt zo langzamerhand daadwerkelijk wat te kiezen voor de ouderen die besloten hebben hun huis te verlaten en de laatste fase van hun leven ‘levensloopbestendig’ te gaan wonen. Ontwikkelaars, beleggers: ze zien de kansen van deze markt en bedienen deze dus ook, zie ook het aantal recente beleggingstransacties voor deze woonvormen. Dat is het goede nieuws.
Niet voor iedereen
Daartegenover staat het feit dat al deze initiatieven uitgaan van de financiële draagkracht van minimaal de modale burger met een vol opgebouwd pensioen en/of vermogen. Huren vanaf de liberalisatiegrens met daarbij een (verplicht) servicepakket leiden tot woonlasten die weliswaar voor een grote groep acceptabel zijn, maar niet voor iedereen.
Voor de groep die dit niet kan betalen zijn er nauwelijks alternatieven: de commerciële markt bedient ze niet vanwege rendementsmotieven, zorginstellingen voelen de verantwoordelijkheid niet vastgoed te organiseren voor deze (weinig zorgvragende) doelgroep, de woningcorporaties hebben er vaak weinig oog voor en geen ervaring mee en de gemeenten proberen met het keukentafelgesprek alles in de bestaande woonomgeving op te lossen. Niet zo gek dat de discussie over vereenzaming en schaamte voor het vragen van hulp opspeelt.
Quotum
We moeten ons realiseren dat deze groep de komende jaren groeit dus laten we niet wachten tot deze ouderen de asielzoekers van over 5 jaar worden. Dit kan voorkomen worden door gemeenten een verplicht quotum mee te geven voor het aantal betaalbare ouderenwoningen (met voorzieningen) in hun regio.
Vanuit de overheid kan hier budget voor beschikbaar worden gesteld: deels het niet bestede geld voor de asielhuisvesting en het lijkt rechtvaardiger hiervoor geld te reserveren in plaats van de kwaliteitsimpuls verpleeghuizen (ruim 300 euro miljoen vanaf 2018). Dat voelt toch meer als een vangnet voor wie zijn zaken niet op orde heeft gebracht de afgelopen jaren.
Samen met de zorginstelling en de woningcorporatie moeten de gemeenten de komende regeerperiode deze voorzieningen realiseren.
Partner en sectormanager zorg bij bbn-BOB
