‘Patiënten moeten langer wachten op de SEH’, ‘Opnamestops SEH verdubbelen in Noord-Holland’, ‘Spoedeisende hulp weigert vaker patiënten’. Enkele koppen van nieuwsberichten de afgelopen tijd. De spoedeisende hulpen (SEH’s) van Nederlandse ziekenhuizen komen door deze toenemende aandacht onder een vergrootglas te liggen.
Ondanks grote inspanningen van SEH-teams lopen de gemiddelde doorlooptijden op de SEH’s op, met alle nadelige gevolgen van dien. Onderzoek toont aan dat een zo kort mogelijk verblijf op de SEH een optimaal herstel van de patiënt bevordert. Ziekenhuizen en artsen zijn dus aan zet. Haaglanden Medisch Centrum (HMC) deed goede ervaring op met een nieuwe aanpak.
Op de SEH van HMC Westeinde, in de binnenstad van Den Haag, worden jaarlijks circa 55 duizend patiënten behandeld. Met een gemiddelde verblijftijd van rond 140 minuten is dit landelijk één van de snelste SEH’s, mede dankzij de 24/7 aanwezigheid van SEH-artsen. Maar ook hier lopen de wachttijden op.
Ervaring aan de poort
Een door veel partijen genoemde oplossing voor de oplopende wachttijden op de SEH is meer ervaring aan de poort. Van oudsher zijn medisch specialisten slechts beperkt fysiek aanwezig op de SEH. Hun focus ligt op klinische en poliklinische zorg. Meer ervaring aan de poort sluit aan bij de visie van HMC op acute zorg, waarin de meest ervaren medisch specialisten met hart voor acute zorg ingezet worden en patiënten op de SEH snel en in één keer goed geholpen worden. Reden om in de praktijk te toetsen of het inzetten van ervaren medisch specialisten aan de poort ook die meerwaarde oplevert.
In een pilot van twee maanden waren ervaren medisch specialisten van de cardiologie, interne geneeskunde, heelkunde, neurologie en radiologie tijdens de avonduren (tot 23.00 uur) aanwezig op de SEH van HMC Westeinde om de veronderstelde meerwaarde te beoordelen. Ook werd hen gevraagd knelpunten te benoemen waardoor de wachttijden voor de SEH-patiënten onnodig opliepen.
De specialisten gaven aan met name meerwaarde te hebben op de SEH wanneer het druk is. De vijf belangrijkste knelpunten waren: diagnostiek algemeen, uitstroom naar de afdeling, samenwerking en communicatie tussen specialismen, transport naar functie- en verpleegafdeling en verpleegkundige bezetting. Dit is in lijn met uitkomsten van internationaal wetenschappelijk onderzoek (bijvoorbeeld van Christien van der Linden).
Chef-de-cliniques
Vanuit deze ervaring en de visie op acute zorg zal, naast de 24/7 aanwezige SEH-artsen, zeven dagen van de week tijdens de piekuren (tussen 12 uur en 20 uur) een ervaren medisch specialist van bovengenoemde specialismen op de SEH van HMC Westeinde aanwezig zijn. Om dit mogelijk te maken is gestart met het werven van chef-de-cliniques ter invulling van de openvallende plekken in het rooster van polikliniek en kliniek. In gezamenlijk overleg tussen SEH-artsen, SEH-verpleegkundigen en betrokken medisch specialisten wordt een optimale rolverdeling afgesproken met intensivering van de samenwerking.
Deze nieuwe werkwijze zal worden gemonitord, geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd. Het is een stapsgewijze ontwikkeling, waarbij de kwaliteit van zorg voor de patiënten sturend zal zijn. Een positief resultaat zal mogelijk tot de vraag leiden of de fysieke aanwezigheid van ervaren specialisten op de SEH verder moet worden uitgebreid, het antwoord hierop en de bijbehorende invulling kan per specialisme verschillen.
Het optimaliseren van de keten in het ziekenhuis zal ook een belangrijke bijdrage leveren aan het verkorten van de wachttijden op de SEH. Om de gesignaleerde knelpunten op te lossen zijn binnen HMC Westeinde verschillende projecten gestart, bijvoorbeeld om dagelijks vanaf 12 uur op verpleegafdelingen bedden beschikbaar te hebben voor opnames vanaf de SEH. Ook wordt de radiologie verder geïntegreerd in het werkproces op de SEH om de doorlooptijd van diagnostiek inclusief beoordeling te verbeteren.
Intensieve samenwerking
Naast het optimaliseren van de keten in het ziekenhuis, is intensivering van de samenwerking met de ketenpartners in de regio (huisartsen, ambulancedienst, verpleeg- en verzorgingshuizen, en ook zorgverzekeraars) van minstens zo groot belang voor het leveren van de beste zorg op de SEH.
Patiënten verdienen de beste zorg, zeker op een spoedeisende hulp, waar ernstig zieke mensen binnengebracht worden bij wie niet direct duidelijk is wat er aan de hand is en waar tegelijkertijd veel mensen binnenkomen met relatief eenvoudig te behandelen zorgvragen.
HMC beschouwt de SEH als een volwaardige pijler van het ziekenhuis en als de belangrijkste pijler van het acute centrum op HMC Westeinde. De aanwezigheid van ervaren medisch specialisten op de SEH is hier een voorbeeld van. Immers, acute zorg doe je er niet bij.