Opleidingen geneeskunde bieden gemiddeld 29 uur onderwijs in voeding en 30 uur in leefstijl. In zes jaar. Best vreemd dat de dokters van morgen niet leren wat ze in hun beroepspraktijk dagelijks nodig hebben.
Nauwelijks tijd
Hoeveel uur voeding en leefstijl krijgen studenten geneeskunde in de collegebanken? Dianne van Dam, zelf in opleiding tot arts, deed er onderzoek naar in opdracht van het ministerie van VWS. Haar onderzoeksrapport is helder, bij haar conclusies is geen woord Spaans. De zesjarige opleidingen besteden gemiddeld minder dan een procent van de totale lestijd aan voeding en andere aspecten van leefstijl, zoals bewegen, slapen en ontspannen.
Vraag en aanbod sluiten niet aan
Verwaarloosbaar weinig uren en dit is een probleem. Huisartsen en coassistenten geven namelijk aan wel degelijk behoefte te hebben aan deze kennis. Ook dit blijkt uit het onderzoek van Van Dam. Dokters willen wel maar krijgen niet. Het aanbod sluit onvoldoende aan bij de vraag. En bij de praktijk.
Jaarlijks hebben bijvoorbeeld ruim vijf miljoen Nederlanders ten minste een keer contact met de huisartsenpraktijk vanwege een chronische ziekte. Zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, reuma, depressie, rugklachten of migraine. Aandoeningen die vaak direct of indirect samenhangen met leefstijl. Met verkeerde voeding, te weinig beweging, slechte slaap en langdurige stress.
Uit onderzoek blijkt dat de helft van de totale ziektelast het gevolg is van verkeerde keuzes die we maken. Als individu en als maatschappij. Daarmee is een op de twee ziektegevallen in Nederland vermijdbaar.
Roep om kennis
En daaruit komt de vraag van dokters voort: leer ons hoe we leefstijl effectief kunnen inzetten als medicijn en hoe voeding unieke voordelen biedt boven farmacotherapie. Leer ons op welke manier voedingsmaatregelen een belangrijke rol kunnen spelen in de behandeling van chronische ziekten, in het bijzonder hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en nierziekte. Netjes wetenschappelijk onderbouwd en verantwoord. Zoals ZonMW dit recent liet zien in een kennissynthese over de rol van voeding in de behandeling van chronische ziekte, uitgevoerd door Wageningen University & Research en de Rijksuniversiteit Groningen.
Tijd voor vernieuwing
De vraag van zorgprofessionals uit de praktijk is er evenals de wetenschappelijke knowhow. Dit zien gelukkig ook steeds meer bestuurders, beslissers en beleidsmakers. Het ministerie van VWS start binnenkort bijvoorbeeld een brede taskforce in samenwerking met Vereniging Arts en Voeding en Voeding Leeft. Deze organisaties zetten zich er ervoor in om leefstijl ter voorkoming èn ter behandeling van ziektes op de beleids-, onderzoeks- en onderwijsagenda te plaatsen.
Het wordt tijd dat we de jonge dokters en andere zorgprofessionals opleiden, en iets oudere collega’s bijscholen, over de behandeling van de ziekten van vandaag en morgen. Volgens de nieuwste inzichten die steeds vaker laten zien dat medicijnen in het meest gunstigste geval de situatie stabiliseren, terwijl aanpassingen in de leefstijl mensen vaak echt beter maken. Het is tijd voor vernieuwing van het curriculum geneeskunde. Leefstijl als medicijn verdient hierin ruimte en een stevige plek.
Directeur van Keer Diabetes2 Om