De zomer is elk jaar een periode met zorgen om het personeelstekort in de zorg. Dit tekort is een groot probleem, blijkt ook uit de noodkreet van de beroepsvereniging van verpleegkundigen en verzorgenden. Het ministerie van VWS kondigde een zorgakkoord aan dat vooral inzet op meer personeel. Er zijn vooral ook afspraken nodig over slimmer werken. Bedacht en ontworpen vanuit de ervaring op de werkvloer.
We leven langer, oudere mensen hebben een zwaardere zorgvraag, demografische ontwikkelingen leiden tot een krimpende beroepsbevolking. Mede daardoor gaat het personeelstekort in de zorg nog verder toenemen. Dat vraagt niet alleen om meer mensen opleiden, maar ook om beter samenwerken, creatief denken, slim en innovatief werken.
Er wordt nu tussen zorgaanbieders geconcurreerd om personeel, in plaats van geïnnoveerd voor een duurzame oplossing. Het zorgkoord lijkt vooral in te gaan op het opleiden van meer mensen. Dat is belangrijk, maar het is nog niet genoeg.
Het is een creatieve gedachte om bijvoorbeeld Defensie te vragen om mensen beschikbaar te stellen. Maar de reactie was dat het ministerie geen uitzendbureau wil zijn voor sectoren met een personeelsprobleem.
Slimmer werken
Er is nog een wereld te winnen door slimmer en innovatief te werken. Slimmer werken door meer samen te werken, dwars door schotten heen. Zorgpaden creëren vanuit de “patiëntreis” in plaats vanuit het systeem. Daarbij kan het ministerie van VWS helpen.
Een gamechanger is de kans die wordt geboden door zorg op afstand, nieuwe technologieën en de kansen die big data bieden. De uitdaging hier is dat zowel professionals als patiënten en cliënten de mogelijkheden (leren) kennen en worden ondersteund om hiervan gebruik te maken.
Mede door het ECP is de zelftest www.slimmerwerkenindezorgin1minuut.nl gelanceerd; een hulpmiddel, als eerste stap. Het is nu tijd de volgende stap te zetten: een innovatieve werkwijze invoeren. Bestuurders in de zorg moeten niet kiezen voor een top-down benadering, maar juist ruimte maken voor bottom-up innovatie.
Geef professionals de ruimte om te onderzoeken welke nieuwe werkwijzen hen helpen, zodat ze passende zorg kunnen geven. Bied ruimte voor permanente scholing en begeleiding bij deze nieuwe werkwijze. Dit kan het plezier in het werk vergroten, de werkdruk verlagen en wachtlijsten voorkomen.
De NZa is al zo innovatief om zorgverleners hiertoe uit te nodigen, via een film op de website. Nu is het tijd dat gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren hierop gaan sturen en financieren.
Professionals in de zorg dienen de innovatie te leiden. Zij moeten met nieuwe technische mogelijkheden ondersteund worden, zodat er voldoende ruimte is voor warme zorg. Het zou goed zijn als hierover afspraken worden gemaakt in het zorgakkoord.
Lea Bouwmeester
Senior adviseur e-health bij ECP | Platform voor de InformatieSamenleving
