Uit de E-health-monitor 2016 van Nictiz blijkt dat patiënten niet altijd op de hoogte zijn van wat er aan e-health mogelijk is bij hun zorgverleners. Eén van de aanbevelingen is dan ook dat zorgverleners patiënten actiever gaan stimuleren om online diensten te gebruiken. Maar waarom zouden zij dit doen? En wat betekent dit voor zorgverleners?
Bij de implementatie van e-health heerst er nog steeds een zekere mate van scepsis onder veel zorgverleners. Het is onvoldoende duidelijk wat de consequenties zijn voor het zorgproces en ook is het idee dat eHealth hen vooral meer tijd kost. Hoe krijgen we voor elkaar dat zij enthousiast worden en eHealth aanbieden aan patiënten? Hierover sprak ik onder meer met Guus Schoonman, neuroloog in het Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis (ETZ).
Invoering epd en patiëntenportaal
Het ETZ startte in 2015 met het vormen van een projectteam voor de implementatie van een nieuw elektronisch patiëntendossier (EPD). Inmiddels is deze implementatie in volle gang. Het is de bedoeling dat het nieuwe epd in 2018 ‘live’ gaat, met daaraan gekoppeld een patiëntenportaal. Het portaal omvat diverse e-health-diensten waaronder het e-consult, online inzage in het dossier, beeldbellen en mogelijkheden tot zelfmanagement.
Schoonman is als ‘epd-dokter’ lid van het projectteam voor deze implementatie. Hij heeft zichzelf voor deze positie aangemeld en is hiervoor een halve dag per week vrijgesteld van zijn werk als neuroloog. Hij herkent de sceptische houding ook bij zorgverleners in zijn ziekenhuis.
Onbekend maakt onbemind
Er is nog weinig bekend over de effecten van de diverse e-health-diensten op de outcome van het zorgproces. Volgens Schoonman zijn de wetenschappelijk geschoolde professionals hierdoor niet makkelijk te overtuigen dat eHealth een meerwaarde heeft. Het moet zorgverleners in staat stellen om betere zorg te kunnen leveren, maar er is beperkt wetenschappelijk onderzoek voorhanden dat laat zien dat de zorg er inderdaad beter van wordt.
Informatie over de (beoogde) voordelen van e-health-diensten zoals online inzage is makkelijk te vinden. Dit zijn dan vaak artikelen waar in het algemeen gesproken wordt over de voordelen voor patiënten, maar er is ook behoefte aan het eerlijke verhaal over de impact op het zorgproces, voor- en nadelen op basis van ervaringsverhalen en adviezen over handige integratie in de werkprocessen. Op die manier kunnen zorgverleners op een eerlijke manier de voor- en nadelen afwegen.
Vrijwillige keuze
Maar is er op termijn nog wel sprake van een vrijwillige keuze? Vanaf 2019 zijn zorgverleners volgens de wet ‘Cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens’ verplicht patiënten online inzage te geven in hun (volledige) dossier. Schoonman ziet dat als extra stimulans om door te pakken met de invoering van het epd, inclusief het patiëntenportaal.
Doorzetten
Het proces wat bij het ETZ is ingezet is onomkeerbaar: dat patiëntportaal gaat er komen. Niet alleen omdat de wetgeving het vereist, maar ook omdat ze met de tijd meewillen. Patiënten willen meer informatie; het aanbieden van een patiëntportaal is daarom een logische volgende stap.
De komende periode organiseert het projectteam van het ETZ meerdere workshops waarin aandacht is voor onder andere het patiëntportaal. Vragen die bij deze workshop aan de orde komen zijn: Welke diensten worden aangeboden in het patiëntportaal? Wat betekent de inzet van deze nieuwe diensten voor patiënten, maar ook voor zorgverleners? Welke e-health-dienst is voor welke patiënt geschikt?
Kennis uitwisselen
Om ook zorgverleners enthousiast te krijgen zijn Guus en zijn team nog op zoek naar een goede onderbouwing van de meerwaarde van e-health voor de zorgverleners. Op de bijeenkomst ‘Patiënt en zorgverlener: partners in e-health’ die het Nictiz-programma Patiëntparticipatie & E-health op 11 mei organiseert hoopt Schoonman antwoorden te krijgen die hem en het projectteam verder helpen.
Het programma biedt volop kansen om kennis te nemen van de ervaringen van mede-zorgverleners en over de inpassing van e-health-diensten in het zorgproces te horen. Hoe ga je om met een veranderende relatie tussen patiënt en zorgverlener?
In een vervolgartikel na de bijeenkomst leest u de belangrijkste handvatten en inzichten uit de bijeenkomst. Eind juni bundelt Nictiz alle kennis uit de bijeenkomst en relevante artikelen over dit onderwerp in een digitaal kennismagazine. Ook werkt Nictiz aan een college ‘E-health voor zorgverleners‘.
Sr. adviseur Patiëntparticipatie en E-Health bij Nictiz
