Anno 2017 zijn de meeste IT-systemen die Dokter 2.0 gebruikt (nog) niet de beloofde “helpers”.
Het basisrecept voor e-health rapporten is steeds hetzelfde: de digitalisering in onze samenleving neemt exponentieel toe, de zorg blijft achter, we moeten nu versnellen en als we dit doen dan wordt de zorg goedkoper, patiëntgerichter en kwalitatief beter. Wat verder opvalt in alle rapporten is dat er wordt geadviseerd de patiënt centraal te stellen. Daar is helemaal niets tegen in te brengen. Er wordt echter weinig over dokters gesproken. En als er over dokters wordt gesproken moet deze bijna altijd transformeren in “Dokter 2.0”. Ik vroeg mij het volgende af: Is er een Dokter 1.0 die voorafgaat aan Dokter 2.0? Bestaat Dokter 2.0 al en komt er nog iets na Dokter 2.0?
Dokter 1.0: Veel vertrouwen met weinig techniek
Dokter 1.0 kennen de meeste mensen uit het verleden. Deze dokter komt vaak voor in de verhalen over “Toen de gezondheidszorg nog goed en gelukkig was”. Dokter 1.0 was klassiek opgeleid en een persoon met gezag. Dokter 1.0 was bijna altijd een “hij”. In het dorp en de stad behoorde hij tot de notabelen. Als Dokter 1.0 sprak dan luisterde de patiënt en nadat de dokter was uitgesproken sprak de patiënt altijd dezelfde twee woorden uit: “Ja Dokter”. Dokter 1.0 had niet zoveel technologie- en behandel-opties voor handen. Ondanks de beperkte technische middelen was er het volledige vertrouwen van de patiënt. Hij werd gezien als een “tovenaar”.
Dokter 2.0: Veel techniek en afnemend vertrouwen
Artsen die ik dagelijks tegenkom zijn al lang en breed Dokter 2.0 zijn. Dokter 2.0 heeft lang gestudeerd, is vergaand gespecialiseerd en zeer gepassioneerd. Dokter 2.0 is inmiddels gelukkig even vaak een “hij” als een “zij”. Hij of zij werkt keihard en ziet tientallen patiënten per dag. Dokter 2.0 is vaak beloofd dat technologie veel gemak en efficiency zou opleveren. Ook zou het de kwaliteit van de zorg sterk verbeteren. De dagelijkse en nachtelijke praktijk is echter weerbarstiger. Het ideaalbeeld dat wordt neergezet met Dokter 2.0 blijkt vaak niet te kloppen. De huidige stand van de techniek drijft menig dokter tot wanhoop.
Anno 2017 zijn de meeste IT-systemen die Dokter 2.0 gebruikt (nog) niet de beloofde “helpers”. Ook wordt Dokter 2.0 door de toenemende verantwoordings- en controle-drang gedwongen elke stap vast te leggen in EPDs en/of andere systemen. Dokter 2.0 ”muis-klikt” wat af. Hij of zij kijkt steeds vaker naar het scherm dan naar de patiënt. Daarnaast verwachten wij als patiënt dat Dokter 2.0 continu op de hoogte is van de duizenden nieuwste medische studies. Dokter 2.0 is al lang geen notabele meer. Het gezag en respect wordt in 2017 gedeeld met roemruchte “vakbroeders” als: Dr. Google, Dr. IBM Watson, Dr. Dokter.nl, etc. En dan is er de politiek, de media en de publieke opinie. Veelvuldig wordt benadrukt dat het vertrouwen in de zorg steeds verder afneemt. Transparantie wordt in dit kader vaak gebruikt als een gecamoufleerde term voor wantrouwen. De realiteit is dat Dokter 2.0 meer patiënten geneest dan ooit eerder in onze geschiedenis.
Het is duidelijk: Van Dokter 2.0 wordt bijna het onmogelijke verwacht. Het wordt hoog tijd dat de techniek Dokter 2.0 echt gaat helpen. Zo niet dan is Dokter 2.0 hard op weg naar een burn-out.
Dokter 3.0: Techniek naar de achtergrond en (weer) tijd voor de patiënt
Is er hoop voor en ‘’leven’’ na Dokter 2.0? Een kant en klaar antwoord heb ik niet op deze vraag. Het zal van veel factoren afhangen. Qua technologie ben ik hoopvol en positief gestemd. Voor mij staat vast dat de verdergaande Digitalisering in onze samenleving, en daarmee de zorg, leidt tot meer en meer CEX (met een C in plaats van een S). CEX staat voor Customer Experience. Bij CEX wordt extreem goed gekeken wat de ”klant” echt wil. Niet de techniek maar de ”klant” zal de drijvende factor zijn voor verandering in de zorg.
Als de politiek nu ook bereid is om de zorg een tijdje met rust te laten dan zal dit helpen. Laten we hopen dat de formatie hieraan een bijdrage gaat leveren.
Onafhankelijk IT-strategieadviseur en partner en eigenaar van WeDoTrust
