28 maart was ik bij een uitstekend congres over longkanker screening van de European Alliance of Personalized Medicine (EAPM). De lezingen en discussies waren van een hoog niveau. En toch ontbrak er iets; voor de man met de hamer bestaat de hele wereld uit een CT-scanner.
Screening doe je met een scanner. Dat doen we al 40 jaar zo en waarom zou je veranderen? Screening is big business geworden en daarom onomkeerbaar. In de jaren ’70 is borstkankerscreening ingevoerd en dat doen we nog steeds op dezelfde manier. Een beetje aangepast en gemoderniseerd, maar feit blijft dat er niet echt een andere kijk op screening is gekomen. Met veel negatieve en weinig positieve effecten tot gevolg.
Deze negatieve effecten liggen vooral op het terrein van ‘false positives’ (tijdens de screening is er een verdenking op kanker, maar bij nader inzien blijkt dit niet het geval te zijn) en overbehandeling (bij de operatie blijkt bijvoorbeeld dat het toch geen tumor is). In de jaren ’70 waren we niet wijzer, maar nu wel. Politiek gezien is het niet handig screening ter discussie te stellen en daarom gaan we maar door in een onvermijdelijk proces.
Beter doen
Longkanker is de grootste killer als het om kanker gaat en we doen er te weinig aan. Ik heb me in Brussel laten overtuigen van de noodzaak om te screenen. Zo kan screening er voor zorgen dat we longkanker ontdekken in stage 1 of 2. Dat scheelt enorm in de kansen op overleven ten opzichte van stage 4. Ik begon dan ook op te schuiven van een tegenstander van screening (vanwege de genoemde consequenties), naar een voorzichtige en kritische voorstander.
Dan moeten we het nu voor de longkankerpatiënten wel beter doen dan we het tot nu toe voor de borstkanker- en prostaatkanker patiënten hebben gedaan. Dan is het zaak om niet alleen maar door te gaan op de weg van scannen, maar hier onder andere ook screening met genetica en liquid biopsy aan toe te voegen (en de combinatie hiervan). Goed definiëren wie in de risicogroep zit en met de nieuwe technieken nu al experimenteren.
Zolang de CT-scan nog gangbaar is, kunnen we al wel beginnen met het toevoegen van de genoemde genetica en liquid Biopsy. Deze technieken zijn al goed en kunnen beter, maar we kunnen ze vooral nog beter maken door te experimenteren. We gebruiken het direct als extra informatie en profiteren er van. Ook CT-scanning kan nog verbeterd worden met gebruik van de nano-ferro-deeltjes, zoals professor Jelle Barentsz al jarenlang tegen de stroom van het Medisch Industrieel Complex in probeert te voeren. Het was tevens leerzaam te vernemen van professor Aad van der Lugt van het ErasmusMC dat we in staat zijn de false positives te reduceren door het gebruik van algorithmes. Laat de wiskunde ons helpen.
Tabak
De kosten zullen onderwerp van discussie worden. Wel; daar was Mary Baker, een patient advocate uit London, duidelijk over. “Hoe kunnen we over kosten bij screening spreken en niet naar de enorme maatschappelijke kosten van tabak? Naar het persoonlijke leed veroorzaakt door de tabaksindustrie?”
We weten allemaal dat investeren in gezondheid leidt tot een betere samenleving: Health is wealth and cost in healthcare are an investment in society. En laat ten slotte één ding duidelijk zijn; longkanker patiënten hebben hun ziekte en dood niet aan zichzelf te danken. We leggen de schuld bij hen, maar dienen de schuld bij de industrie te leggen. Wereldwijd dragen die, samen met de politiek en de overheid, die weigeren te handelen, de verantwoordelijkheid voor miljoenen doden. Ook die boodschap hebben we neergelegd bij de Europarlementariërs. Het maakt je niet populair, maar het moet gezegd zijn. Mary: “Let’s sit in the back Peter because I think they’re going to throw rocks at us.”
Patient Advocate Inspire2Live
