Zorgtransformatie vraagt samenwerking in ecosystemen, formulering van een eenduidige visie en ambitie, en het afbreken van bestaande- en opbouwen van nieuwe systemen met technologie als enabler.
We moesten er lang voor reizen, maar zondag gingen we dan echt van start: onze inspiratiereis in de Verenigde Staten. De eerste dagen brengen we een bezoek aan de HIMSS in Orlando, Florida, de grootste technologie en innovatiebeurs voor de zorg ter wereld. Met 379 Nederlanders zijn we, na Canada en de VS, met de grootste delegatie en een mooi ecosysteem aanwezig. Een ecosysteem wat gevarieerder is dan ooit: meer zorgprofessionals, patiëntvertegenwoordigers, bestuurders, beleidsmakers en IT-professionals die alle lessen en innovaties ‘morgen’ meenemen naar de praktijk. Dit is belangrijk, want Nederland loopt voorop, stelde Stephen Lieber, President & CEO van de HIMSS organisatie. Meer dan andere landen zijn we in zijn ogen koploper in het betrekken van alle partijen en met name de patiënten, wat essentieel is voor de succesvolle innovatie en transformatie van de gezondheidszorg.
‘Van wachtkamer naar huiskamer’
Erik Gerritsen, Secretaris-Generaal van VWS trapte de week af met een inspirerend verhaal over hoe de zorg zich zal ontwikkelen. ‘Van wachtkamer naar huiskamer’ en de wijze waarop VWS op nieuwe manieren met alle betrokken partijen werkt om de randvoorwaarden voor deze transformatie te creëren.
Dat technologie in deze visie een belangrijke rol speelt, is geen discussie meer. Maar het delen van succesvolle initiatieven en versterken van de kennis over technologie en innovatie blijft wel een punt van aandacht. Cruciale succesfactor is het creëren van een vruchtbare bodem en een innovatief klimaat waarbij samenwerking en het delen van data essentieel zijn. De vruchtbare bodem zet in op het realiseren van een aantal randvoorwaarden zoals standaardisatie, authenticatie en identificatie. Hiermee kunnen innovaties sneller ontwikkeld en gegevens makkelijker gedeeld worden.
Aan deze bodem wordt al enige jaren hard gewerkt maar de implementatie is weerbarstig. Verbinding met de gemeenschappelijke visie en betrokkenheid van alle partijen is nodig om een doorbraak te realiseren. Een samenwerking waar partijen wel vrijwillig, maar niet vrijblijvend hun bijdrage leveren. Waar ruimte is voor andere ideeën, mits zij constructief en oplossingsgericht zijn en bijdragen aan een toekomstbestendige gezondheidszorg en waar geen ruimte meer is voor die partijen die vasthouden aan een vendor lock-in model. Uiteindelijk is standaardisatie een noodzakelijke randvoorwaarde voor goede zorg!
Succesvolle transformatie bij het Slingeland ziekenhuis
Een mooi voorbeeld van succesvolle technologie gedreven transformatie en sociale innovatie van eigen bodem is de samenwerking tussen het Slingeland ziekenhuis, Sensire en andere partners in de regio. Erwin Bomers, directeur patiëntenzorg, presenteerde hoe zij in hun nieuwe visie het welzijn van burgers centraal stellen. Geïllustreerd met het voorbeeld van hun COPD-zorg liet hij zien hoe medisch specialisten, verpleegkundigen en welzijnswerkers op een nieuwe manier boven de grenzen van de eigen organisatie samenwerken om patiënten zo veel mogelijk thuis te ondersteunen. Hierbij maken ze maximaal gebruik van digitale oplossingen.
De eerste uitkomsten zijn heel positief: hoge patiënt tevredenheid van gemiddeld 8,4, een verlaging van het aantal klinische dagen van 28 procent waarbij patiënten vooral een gevoel van zekerheid ervaren als gevolg van de digitale zorg. Voor blijvend succes zijn afspraken met de verzekeraar gemaakt over opschaling en het verdelen van de kosten en baten in een shared savings contract.
Transformatie bij NASA
Met de lancering van de SpaceX Falcon Rocket zondagochtend ontkom je er in Orlando niet aan om de brug te slaan met de transformatie van een technologie gedreven organisatie als NASA. De laatste jaren is er heel veel veranderd in de ruimtevaart. NASA, voorheen een overheidsinstelling, heeft zichzelf sinds het stopzetten van het Space Shuttle project in 2011 opnieuw moeten uitvinden. Niet enkel meer Amerikaans, maar verschillende landen werken nu samen vanuit het gemeenschappelijke doel ‘behoud en redden van de aarde’. Daarbij worden ook middelen en infrastructuur met challengers in de markt zoals SpaceX van Elon Musk gedeeld. Gedeeld vanuit de gedachte dat niet de markt maar professionele competitie de basis is voor doorbraak projecten als een mars-missie.
De vergelijking met de uitdagingen waar we wereldwijd in de zorg voor staan is evident! Ondanks het marktmodel in de Amerikaanse gezondheidszorg zien alle partijen dat samenwerking de enige route voorwaarts is.
The Netherlands first
En Nederland … Het is goed om te realiseren wat een geweldige uitgangspositie we als Nederlandse zorg-ecosysteem hebben. We hebben wellicht als geen ander land een goede basis om te kapitaliseren op de innovatieve- en technologische mogelijkheden. Deze helpen ons de grote zorguitdagingen te lijf te gaan. Uitdagingen die vergelijkbaar zijn met volgende “moonshots”:
• van een disease- naar een health management system
• van financiering op aandoening naar populatiebekostiging
• en van controle naar gerechtvaardigd vertrouwen als basis voor samenwerking waarbij de leefwereld weer leidend wordt boven de systeemwereld.
Philip J. Idenburg en Monique Philippens
Philip is managing partner van BeBright en initiatiefnemer van de Diagnose programma’s en publicaties. Monique is programmamanager Diagnose Transformatie en organisator van de studiereis Transforming Healthcare.
