Het zijn interessante tijden in de langdurige zorg. Er is veel ten goede veranderd, maar nu de verkiezingen eraan komen lijkt iedereen de visie achter de veranderingen alweer vergeten te zijn.
‘Het gaat niet goed; er moet geld bij!’ Geld. Zonder coherente visie op een ouder wordende samenleving.
Ik zie dat veel mensen denken dat oud per definitie betekent dat er zorg nodig is. Fout. Gemiddeld gebruiken mensen in de laatste twee jaar van hun leven de meeste zorg. En in de eerste twee jaar van hun leven, maar daar hoor je dan weer niemand over. En die zorg is slecht. Weer fout. De zorg in Nederland is extreem goed georganiseerd. Deze zorg kost veel geld, maar dan heb je ook wat.
De misvatting is hier dat zorg eenzaamheid en gebrek aan een netwerk oplost. En dan is er nog de gevleugelde term van ‘waardig oud worden’ in combinatie met de discussie over het voltooid leven. Opnieuw fout. De mensen die uiteindelijk intensief zorg gaan gebruiken, en misschien gaan nadenken over het levenseinde, zijn al waardig oud geworden. Zij verdienen liefdevolle verzorging, aandacht en goede zorg. Tot het eind.
Scoren
Zorg is belangrijk voor mensen die dat nodig hebben. Maar de zorg is volledig gepolitiseerd; als politicus kun je hier goed mee scoren omdat het mensen raakt. Waarom er in Nederland een tendens is ontstaan dat scoren richting publieke opinie voornamelijk op negatieve wijze gebeurt, is mij een raadsel.
Wat zie ik nog meer gebeuren? Ik zie dat veel corporatie- en zorgbestuurders de ruimte die wetten en kwaliteitskaders bieden gebruiken om wonen en zorg écht mensgericht te maken. De vraag is namelijk: hoe leef ik zo lang mogelijk zo gelukkig mogelijk? Hoe blijf ik ertoe doen? Hoe zorg ik dat ik zélf kan blijven beslissen? Ook als het nog maar kleine dingen zijn. Wonen is daar het fundament. En van daar uit: wat heeft iemand nodig om gelukkig te zijn in zijn of haar specifieke situatie?
Opleiden
Is er helemaal geen extra geld nodig? Natuurlijk wel! Ten eerste kampt de zorg met personeelstekorten. De instroom blijft achter en er is een gigantische mismatch tussen de mensen die tot 2015 met veel plezier in de zorg werkten en de mensen die nu nodig zijn. Opleiden is het devies. En nadenken over het effect van al die negativiteit op het imago van de zorg.
Ten tweede is er geld nodig om die scheiding tussen wonen en zorg, zeker in de hoofden van mensen, werkelijk te maken. Wanneer we vaststellen dat het probleem niet per se in de laatste levensfase ligt maar meer nog in de fase ervoor, moeten we nieuwe woonvormen ontwikkelen. Zodat mensen actief blijven, elkaar kunnen helpen en uiteindelijk langer zelfstandig en dus langer gelukkig leven.
Los van geld is er iets heel anders nodig. Durf. De bestuurders in de zorg hebben een grote verantwoordelijkheid. Zeg gestaalde instituties vaarwel en daag de systemen uit. Luister naar de werkvloer. Durf comfort, liefde en aandacht belangrijker te maken dan calorieën tellen en fysiotherapie. Laten we het met elkaar hebben over geluk. En geluk is voor een ieder anders. Ga uit van de mens. Dat kan. Het moet!
Directeur-bestuurder van ANBO, de belangenbehartiger voor senioren
—
Op 20 februari 2017 vindt Het Grote Zorgdebat plaats in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Het debat wordt georganiseerd door 25 branche- en belangenorganisaties uit de zorg. Skipr is mediapartner en doet voorafgaand, tijdens en na afloop verslag van alles wat er rond het debat plaatsvindt. U kunt zich hier inschrijven om het debat bij te wonen. Alle content die Skipr publiceert rond het debat vindt u hier >>>