Te veel zorgconsumenten vermijden de tandarts vanwege angst voor hoge kosten. Dat is niet gek, want bij 60 procent van de behandelingen wordt de patiënt vooraf niet geïnformeerd over de te verwachten kosten. Ook na de behandeling zitten zorgconsumenten niet zelden met vragen over de gemaakte kosten. Daar moet snel iets aan gebeuren, want deze situatie kent alleen verliezers.
Uit het Nationaal Zorgonderzoek 2016 blijkt dat 16 procent van zorgconsumenten vorig jaar de tandarts ondanks tandklachten heeft gemeden. Een substantieel deel van deze groep deed dat vanwege zorgen over (vervolg)kosten. Tel daarbij op dat zes van de tien mensen die een bezoek brengen aan tandarts of mondhygiënist, vooraf niet te horen krijgen wat de verwachte kosten zijn van de behandeling en er tekent zich een beeld af van een grote groep zorgconsumenten die door een gebrek aan informatie het risico loopt onverstandige keuzes te maken.
Onverstandig, omdat de zorgen om hoge kosten soms ongegrond zijn. Want misschien zijn de kosten wel minder hoog dan gedacht of worden ze vergoed door de zorgverzekeraar van de persoon in kwestie. Bovendien is er vaak een mouw aan te passen, bijvoorbeeld via een betalingsregeling. Dat is belangrijk, want uitstel van een behandeling die nodig is, leidt niet zelden tot een veel ingrijpendere en dus duurdere behandeling in de toekomst. Zonde, want deze situatie is nergens voor nodig. Noch de behandelaar, noch de patiënt, noch de zorgverzekeraar heeft er baat bij.
Cultuuromslag
De oplossing voor dit probleem is even effectief als eenvoudig: zorg voor meer transparantie over zorgkosten. Daarvoor is een cultuuromslag nodig, waarbij de zorgaanbieder meer oog heeft voor de financiële verwachtingen en situatie van de zorgconsument. Tegelijkertijd vraagt het om mondige patiënten die het gewend zijn om het gesprek over de kosten aan te gaan. Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Een dergelijke cultuuromslag komt niet vanzelf. De zorgaanbieder zit er misschien niet meteen op te wachten om telkens een gesprek over kosten te voeren: hij heeft al voldoende op zijn bordje. Denk daarbij aan het up-to-date houden van de vakkennis, toenemende regeldruk en de hoge eisen die hedendaagse zorgconsumenten vandaag de dag aan zorgprofessionals stellen, met een bijbehorende afnemende tolerantie voor fouten.
Zorgaanbieders hebben dan ook een steuntje in de rug nodig. Om patiënten helder te kunnen voorlichten over de kosten van een behandeling, moeten vragen daarover, maar ook over declaraties bij de zorgverzekeraar, goed beantwoord kunnen worden. Zowel voor als na de behandeling.
Afstemming op de persoonlijke situatie
Dat gesprekken over de kosten van behandelingen meer gevoerd zullen worden, is onvermijdelijk. Met de vergrijzing en het belang dat Nederlanders aan goede zorg hechten, dreigen kosten immers te blijven stijgen. Of en in hoeverre we dat willen, is iets waar politici zich over buigen, maar moet ook meer onderwerp van gesprek worden op individueel niveau. Zo bepalen we samen wat we voor onze zorg willen betalen.
Aan de consumentenkant is het in de mondzorg, maar evengoed in andere sectoren, van belang om rekening te houden met de persoonlijke financiële situatie van de patiënt. Is het bijvoorbeeld voor een patiënt onmogelijk om de kosten in één keer te dragen, dan kan gespreide betaling uitkomst bieden. In andere situaties kan het verstrekken van een consumentenkrediet voor (een deel van) de gemaakte kosten helpen.
Kortom: het gesprek over kosten moet gevoerd worden, er is meer duidelijkheid nodig. Om zorgvermijding – en alle gevolgen van dien – te voorkomen. Maar ook omdat op individueel niveau de afweging tussen kosten en opbrengsten gemaakt moet kunnen worden. Laten we alles wat zorgaanbieders en patiënten daarbij kan helpen, met beide handen aangrijpen.
CEO Famed
