Sinds de intrede van de marktwerking zijn zorgverzekeraars naarstig op zoek naar manieren om kwaliteit te meten. Zij zijn immers verantwoordelijk voor zo goedkoop mogelijke inkoop van goede zorg. Dat eerste lukt wel, want daarvoor hebben ze de macht, maar hoe bepaal je wat goed is?
Voor de ggz liet de zorgverzekeraar zijn oog vallen op ROM. Dat staat voor Routine Outcome Monitoring, wat inhoudt het regelmatig evalueren van de voortgang van de behandeling met gebruik van daarvoor geschikte vragenlijsten. Direct in 2012 lieten de acht kernhoogleraren psychiatrie in een artikel al weten, dat gebruik van de ROM om behandeleffect te meten absoluut niet geschikt is. Daar was de ROM ook nooit voor bedoeld. Desondanks werd het toch ingevoerd. Je vraagt je af hoe dat mogelijk is geweest, maar ik ben 60 plus en verbaas me nergens meer over. Er gebeuren wel meer vreemde dingen in het leven.
Alternatieve wetenschap
Vaak wordt als argument gebruikt, dat je toch wat moet. Liever cijfers met wat ruis dan geen cijfers, zegt de directeur van de Stichting Benchmark GGZ. Dat is een, laten we zeggen alternatieve manier van wetenschap bedrijven. Met troebele cijfers krijg je echt geen transparantie.
De stichting Benchmark is de instelling, die al de gegevens moet verwerken. Deze wordt betaald door de zorgverzekeraars. Als niemand er wat in ziet, dan zullen ze wel niet veel gegevens aangeleverd krijgen, zult u denken, maar zo dom zijn ze nu ook weer niet. Regeren is vooruitzien en op het niet aanleveren van gegevens stonden hoge boetes. Zorgverzekeraars verplichten instellingen om aan hun ROM-quota te komen. Sinds 1/1/2017 is het zelf wettelijk verplicht.
Wat vinden patiënten hiervan?
Maar hebben al die patiënten daar wel zin in dan, dat er zoveel gegevens gaan naar een door de zorgverzekeraar gefinancierde instelling? Want de verplichte minimale data set is niet misselijk. DSM-diagnose, leeftijd, etniciteit, opleidingsniveau, de vier cijfers van de postcode!! En dan dus ook nog de ROM-vragenlijsten met zeer persoonlijke informatie. Die gegevens zijn wel gepseudonimiseerd, maar in mijn postcode gebied wonen niet zoveel mannen met mijn etnische achtergrond en opleidingsniveau en leeftijd. Ik zou niet willen dat DSM diagnose en vragenlijsten bij dei stichting terecht komen. Maar vinden de patiënten dat dan niet erg? Nou, dat weten we niet, want we vragen ze het niet. Of er wordt gezegd dat het moet, omdat we anders niet betaald worden.Wat zegt u? Dat kan toch niet? Ja, dat gebeurt wel. Ik vertelde u al. Ik verbaas me nergens meer over.
Geef ons onze ROM terug
Nu kwam er eind januari een rapport van de algemene rekenkamer. De conclusie was, dat ROM niet geschikt is voor benchmark en dat waarschijnlijk ook niet zal worden. Dat was de reden een petitie te starten om duidelijk te maken, dat hier een eind aan moet komen. We zijn voor klinisch gebruik van de ROM, we zijn voor kwaliteitsmeten, maar we zijn tegen misbruik van de ROM voor onwetenschappelijk meten van kwaliteit.
In een blog op Skipr zegt Jeroen Muller dat we niet het kind met het badwater moeten weggooien. Dat doen we helemaal niet. We willen het kind uit het benchmarkbadwater redden, want het dreigt te verdrinken.
“Work in progress”, zegt Muller. Ja, maar “progress” richting de afgrond. Als we nu niets doen hebben we in 2019 een bekostigingsstructuur gebaseerd op deze nietszeggende cijfers over de kwaliteit van de SBGGZ. Dan wordt het halen van goede ROM-cijfers beloond in plaats van goede behandeling.
Muller spreekt als voorzitter van P3NL, de federatie van negen beroeps- en wetenschappelijke verenigingen. Ik betwijfel of hij met zijn standpunt de mening van zijn leden vertegenwoordigt. Er zijn in elk geval heel veel die de petitie Stop ROM als benchmark hebben getekend.
Psychiater
