Mijn eigen eenvoudige kwaliteitskader zit sinds enige jaren in mijn achterhoofd en daaraan toets ik voortdurend mijn handelen: visie, vertrouwen, verbinden en vakmanschap.
We hebben een zorgleefplanbespreking in de zorginstelling en bespreken mevrouw, laten we zeggen, de Graaf. Het is de eerste keer dat we met elkaar stilstaan bij haar situatie: familie, verzorging, arts en psycholoog. Haar bezorgde dochter kan al wat meer ontspannen dan vlak na de verhuizing. Het gaat goed met haar moeder, beter dan iedereen had verwacht, had durven hopen. Ze wordt gezien in wie ze is, kan haar mogelijkheden benutten, is gekend in haar beperkingen en wordt hier zo min mogelijk mee geconfronteerd.
Boos
De eerste weken was ze vaak boos op haar familie, zei zich verraden te voelen omdat ze niet betrokken zou zijn in de keuze van verhuizen. Terwijl we weten dat dat wel gebeurd is, maar dat dit niet in haar geheugen is opgeslagen. Haar begeleiders, de zorgmedewerkers van de woning, bespreken met elkaar en in overleg met arts en psycholoog hoe met haar boosheid om te gaan. Ze leren haar goed kennen door oprechte aandacht voor haar te hebben. Wat ze belangrijk vindt, welke grappen ze leuk vindt, welke juist niet.
Aan de familie laten ze merken dat deze welkom is, ten alle tijden, maar dat ze ook begrijpen dat ze tijd nodig hebben voor zichzelf, na de slopende periode voorafgaand aan de verhuizing van moeder. Langzaam maar zeker is de boosheid weggeëbd, durft mevrouw de Graaf zichzelf te zijn en te genieten van de sfeer en belangstelling. “We zijn zo blij dat ze hier woont!”, zegt dochter.
Mijn conclusie na dit overleg: het kan, prettig of zo je wilt waardig, leven met dementie. Als de omgeving zich aanpast aan de persoon, een warme prothese vormt voor verloren gegane functies.
Niet op niet alle locaties waar ik werk, gaat het zo goed. Met individuele bewoners, met groepen bewoners, met het huis. Ik verwonder me er al langer over: waarom gaat het op de ene plek zo goed, elders minder? Ik weet dat deze vraag niet alleen mij, maar ook de maatschappij bezig houdt en (dus) ook de politiek.
Veiligheid
En dan is er eindelijk… het nieuwe kwaliteitskader. Vertrouwen in professionals is de basis, aldus Jan Kremer in een interview. Dat belooft veel goeds, dus snel naar het 41 pagina’s tellende document. Best boeiend om te lezen, af en toe staan er dingen in die mij bijzonder aanspreken: de bewoner van het verpleeghuis als uniek mens zien, met zijn eigen geschiedenis en persoonlijke context, aandacht voor kwaliteit van relaties, blijven leren. Bij andere thema’s haak ik eerlijk gezegd een beetje af: ze bestaan in een systeemwereld die ik niet helemaal als de mijne zie.
De grote nadruk op veiligheid, zonder deze af te wegen tegen andere waarden als persoonlijke leefstijl en behoeften, vrijheid, lef. En bijvoorbeeld de ‘Integrale modellen voor dynamisch en ontwikkelingsgericht werken aan kwaliteit verpleeghuiszorg’. Gaan die ons helpen? Ik laat het aan de managers en concentreer mij als professional op andere zaken. Ik lees ook al reacties op sociale media: de specialist ouderengeneeskunde wordt te weinig genoemd, zegt iemand en een ander vindt het teveel een voorschrijvend en beheersend document. Iedereen doet zijn zegje.
Vertrouwen
Terug naar mevrouw De Graaf, naar de good practice waarvan we het geheim zouden willen kennen en overdragen op andere teams en locaties. Ik zie dat er goede mensen werken. Dat er de laatste jaren goed gecoached is door de leidinggevende en dat de zorgmedewerkers enthousiast zijn over hun vak en oprecht geïnteresseerd in het welzijn van bewoners. Het multidisciplinair- en het zorgteam werken prettig samen, we staan open voor elkaar, geven veel positieve feedback, durven ook kritisch naar elkaar te zijn, willen leren, communiceren prettig met bewoners en de familie, hebben kennis van zaken, er is continuïteit. Kortom: we vertrouwen elkaar en we halen het beste in elkaar naar boven. En dan kan je dus veel bereiken samen, in het complexe werk dat verpleeghuiszorg heet.
Mijn eigen eenvoudige kwaliteitskader zit sinds enige jaren in mijn achterhoofd en daaraan toets ik voortdurend mijn handelen: visie, vertrouwen, verbinden en vakmanschap. Ik vervang het voorlopig nog maar niet door het nieuwe kwaliteitskader. Eenvoud siert de mens.
Directeur van PgD Psychologische expertise voor de ouderenzorg
