Het concept value based healthcare, ofwel waarde gedreven zorg, is inmiddels redelijk bekend in Nederland. Toch weet de sector dit nog niet goed te gelde te maken. Steeds meer partijen in het veld zien in dat waarde creëren voor de patiënt een taak is voor de hele zorgketen.
Zowel bij patiëntenverenigingen als zorgaanbieders, zorgverzekeraars en bestuurlijke organisaties wint value based healthcare terrein. Volgens het ministerie van VWS en de NZa is binnen de huidige (financiële) kaders veel mogelijk.
Het goed nieuws is dat de principes van value based healthcare omarmd worden. Men is het er over eens dat de patiënt centraal moet staan en dat die alleen kan bepalen welke uitkomsten van zorg van belang zijn. Er is een breed besef dat gezondheid meer is dan afwezigheid van ziekte of aandoening en dat het draait om omgaan met je (chronische) ziekte of beperking en dat het streven naar geluk en welzijn op meerdere fronten een zinvol bestaan kan opleveren.
Ketenconcept
Deze radicale kanteling en verbreding van gezondheid leidt er toe dat zorgaanbieders en zorgverzekeraars ook in toenemende mate erkennen dat echt klantwaarde toevoegen alleen in een keten kan. Ze kunnen het niet alleen.
Value based healthcare wordt bij uitstek dichtbij geleverd, is gemakkelijk te ontvangen en de onderdelen sluiten goed op elkaar aan. De patiënt doorloopt sneller het traject met als gevolg een sneller en beter herstel, en hogere kwaliteit van leven.
Stakeholderanalyse (Van der Vinne, 2017) heeft aangetoond dat bijna alle partijen in zorgland het belang van de keten voor value based healthcare zien. Juist het verplaatsen van zorg (substitutie) en zorg vloeiend over laten lopen van intra- naar extramuraal(dichten van de gaten), creëert waarde gedreven zorg.
Financiering vooraf
Tegelijkertijd komt ook het besef dat de plek en het tijdstip waar in ‘waarde’ wordt geïnvesteerd, niet de plaats of het moment hoeft te zijn waar de waarde wordt ervaren door de patiënt. Het kan zo zijn dat pas aan het einde van de keten(thuis) de toegevoegde waarde wordt ervaren (beter herstel), terwijl er bij de start van de keten is geïnvesteerd in bv. (extra) diagnostiek(ziekenhuis).
Dit vormt een struikelblok in de financiering van de keten omdat budgetten anders verdeeld moeten worden over de ketenpartijen. Daarom roep ik zorgaanbieders en zorgverzekeraars op om gezamenlijk vóóraf een ketenbudget te berekenen en af te zetten tegen de gedeclareerde kosten van die keten(partijen).
Zo wordt inzichtelijk waar besparingen worden gerealiseerd en investeringen kunnen worden gedaan. Besparingen en investeringen worden contractueel vastgelegd en de zorgverzekeraar volgt de financiële stromen aan de hand van de declaraties. Zodoende wordt value based healthcare op een duurzame manier in de keten belegd.
Senior Adviseur BMC, Ziekenhuizen en VBHC
