Onlangs kwam ActiZ met berekeningen waaruit blijkt dat implementatie van het concept Kwaliteitskader verpleegzorg om 2 miljard euro en 70.000 nieuwe medewerkers vraagt. Analyse van het Kwaliteitskader leert echter dat dit overdreven is.
Onder de titel ‘Kwaliteit in Dialoog’ heeft een werkgroep bestaande uit ActiZ, BTN, NPCF, Verenso en V&VN in 2016 gewerkt aan een nieuw kwaliteitskader ouderenzorg. Omdat het uiteindelijke concept niet gezamenlijk werd gedragen door de werkgroep, heeft het Zorginstituut de regie in oktober 2016 overgenomen. Dit heeft geresulteerd in het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg dat vandaag is vastgesteld.
Rond dezelfde tijd dat het Zorginstituut de regie over het Kwaliteitskader over nam, verscheen het manifest ‘Scherp op ouderenzorg’ van Hugo Borst c.s.
Een belangrijk verschil tussen het manifest en het Kwaliteitskader is dat het manifest als (tijdelijke) vuistregel ‘minimaal twee bevoegde en bekwame zorgmedewerkers op een groep van maximaal acht personen stelt.’ Het concept Kwaliteitskader verpleegzorg stelt een dergelijke vergaande eis niet. Wel wordt in het Kwaliteitskader een oproep gedaan aan verpleegzorgorganisaties om goed na te denken over de aard van de te leveren zorg en de daarvoor noodzakelijke personeelssamenstelling.
Branchevereniging ActiZ heeft zich in haar berekeningen gebaseerd op het Kwaliteitskader. In de berekeningen van ActiZ zitten een aantal aannames die ervoor zorgen dat de kosten van het Kwaliteitskader te hoog worden ingeschat. We noemen de twee belangrijkste:
- Actiz rekent met een groepsgrootte van 6 bewoners, terwijl we op basis van praktijkervaringen weten dat een groepsgrootte van 6 cliënten (ook zonder Kwaliteitskader) financieel niet uit kan. Realistischer is een groepsgrootte van (minimaal) 8 bewoners;
- Actiz rekent met 1.200 cliëntgebonden uren per (full time) zorgprofessional. Op basis van de Benchmark Care van Berenschot weten wij echter dat in de praktijk ruim 1.300 cliëntgebonden uren per zorgprofessional haalbaar zijn.
Verder valt op dat in de berichtgeving van Actiz een financiële vertaling van veel vereisten en aanbevelingen die zijn opgenomen in het concept Kwaliteitskader ontbreekt. Bijvoorbeeld de (extra) opleidingsgelden, inclusief verleturen, die nodig zijn om te komen tot bekwaam personeel.
Wij onderschrijven dat de huidige tariefstructuur onvoldoende rekening houdt met de ontwikkelingen van de benodigde functiemix gegeven de toenemende zorgzwaarte binnen verpleeghuizen, en de gevolgen van meer cliëntvolgend werken en kleinschalig wonen. Dit vraagt om structureel hogere tarieven, maar niet in de omvang die ActiZ berekend.
Tegelijkertijd kunnen de meeste verpleegzorgorganisaties ook zelf nog veel doen om effectiever en efficiënter te werken. Wij pleiten daarom voor een juiste analyse van de impact van het Kwaliteitskader verpleegzorg. Wij verwachten dat deze analyse zal resulteren in de conclusie dat er meer geld naar de ouderenzorg moet, maar lang niet zoveel als het nu lijkt.
Wine te Meerman en Eveline Castelijns zijn beiden Senior managing consultant Zorg & welzijn bij Berenschot en auteurs van het boek De vergrijzing voorbij.
