De meld- en vergewisplichten in de Wet Kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) geven vraagtekens rond de verantwoordelijkheid in instellingen. Het gaat dan zowel om de vraag wie er bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) disfunctioneren moet melden, als om de vraag wanneer er sprake is van (ernstig) disfunctioneren als om de uitvoering van de zogenoemde vergewisplicht.
De Wkkgz legt een verplichting op aan de zorgaanbieder om bij het niet voortzetten van een contract wegens ernstig disfunctioneren een melding te doen bij de IGZ. Bij de aanname van nieuwe medewerkers moet de zorgaanbieder vóóraf nagaan of een kandidaat geschikt is voor de functie.
Zorgaanbieder
In de eerste plaats: wie is de zorgaanbieder? De Wkkgz definieert de zorgaanbieder als een instelling dan wel een solistisch werkzame zorgverlener. En wie of wat is dan de instelling? Volgens de Wkkgz is dat een rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg verleent, een organisatorisch verband van natuurlijke personen die bedrijfsmatig zorg verlenen of doen verlenen, alsmede een natuurlijke persoon die bedrijfsmatige zorg doet verlenen. In een ziekenhuis zou dit dus zowel de Raad van bestuur van het ziekenhuis als het het bestuur van het Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB) kunnen zijn. In de Wkkgz is echter bepaald dat een instelling die binnen het kader van de binnen een andere instelling verleende zorg een deel van die zorg verleent, niet aangemerkt wordt als instelling in de zin van de wet. Met andere woorden, in een ziekenhuis is dat ziekenhuis de zorgaanbieder als bedoeld in de Wkkgz en niet het MSB.
Dat roept vragen op in relatie tot de plicht tot het melden van ernstig disfunctioneren. In sommige ziekenhuizen is immers het MSB het (enige) orgaan dat contracteert met de individuele vrijgevestigd medisch specialist. Op het ziekenhuis rust de meldplicht van niet voortzetting van een contract wegens disfunctioneren terwijl het MSB beslist over het al dan niet voortzetten of beëindigen van een contract met een vrijgevestigde specialist of andere zorgverlener in dienst van het MSB. In de praktijk zal dit vaak opgelost worden door afspraken tussen het ziekenhuis en MSB. Dat is ook noodzakelijk omdat bij niet-naleving het ziekenhuis door IGZ beboet kan worden.
Ernstig disfunctioneren
Een probleem van andere orde is hoe ernstig disfunctioneren moet worden geïnterpreteerd. Allereerst: waarom ‘ernstig’ en hoe dat te interpreteren. Moet ‘gewoon’ disfunctioneren niet gemeld? In het uitvoeringsbesluit Wkkgz wordt over disfunctioneren gesproken, maar de Wkkgz noemt de term ‘ernstig disfunctioneren’. En wat te doen met een vermoeden van disfunctioneren waar geen hard bewijs van is? Met andere woorden, hoe ver reikt de meldplicht? De wetsgeschiedenis geeft daar geen uitsluitsel over, dus de praktijk zal dit zelf moeten invullen. De uitvoering van de regeling is bovendien nog gecompliceerd doordat tijdens de parlementaire behandeling uitdrukkelijk is uitgesproken dat, ook indien de zorgverlener zelf zijn contract beëindigd, de meldplicht geldt bij (ernstig) disfunctioneren.
Een zelfde soort probleem geldt bij de vergewisplicht. De vergewisplicht rust volgens de Wkkgz op de zorgaanbieder zijnde de instelling en dus op het ziekenhuis. Ook dat kan een probleem zijn als alleen het MSB contracteert met de zorgverlener of medewerker en niet het ziekenhuis. Het MSB hoeft zich van de vergewisplicht formeel gesproken niets aan te trekken, maar het ziekenhuis is verplicht zich vóór aanname te vergewissen van de geschiktheid van de medewerker voor zijn functie. In ieder geval zullen MSB en ziekenhuis over de meld- en vergewisplicht afspraken moeten maken.
Voor ziekenhuizen geldt bovendien dat zij er verstandig aan doen een eigen contractuele relatie met de vrijgevestigd specialist te hebben om zo hun Wkkgz-verplichtingen te kunnen nakomen.
Advocaat/compagnon Nysingh
