Vraag zorgprofessionals hoe ze hopen dat over tien jaar de zorg voor ouderen met dementie eruitziet en je hoort woorden als ‘gelukkig’, ‘preventief’, ‘volwaardig’, ‘menselijk’, ’thuis’. Eigen regie door cliënten loopt als een rode draad door deze wensen heen.
Technologie kan hierbij helpen, maar wordt nog lang niet massaal ingezet om demente cliënten een beter leven te geven. Hoe komt dit? Het belangrijkste struikelblok is de rol die zorgaanbieders wordt toegedacht. Zij zijn het bij wie ontwikkelaars van technologie vaak de verantwoordelijkheid leggen voor het implementeren van nieuwe oplossingen. Bij hen zit immers de schaal, en ook de mogelijke financiering. Maar hierdoor wordt een belangrijke groep potentiële cliënten niet bereikt: degenen die nu nog niet echt cliënt zijn, maar wel al te maken hebben met een voorstadium hiervan. Ook zij hebben baat bij ondersteuning door technologie, en bij tijdig hiermee vertrouwd raken.
Voor grootschaliger inzet van technologie voor demente ouderen kunnen twee dingen helpen:
1. Zorgaanbieders moeten niet zelf oplossingen aanbieden, maar naar cliënten luisteren en hen faciliteren.
Dementerende ouderen, of hun sociaal netwerk, kiezen en kopen zelf de tools, wearables of domotica die de beste hulp bieden. Zorgaanbieders moeten hierbij een faciliterende en verbindende rol kiezen. Voorwaarde is wel dat ze loslaten dat innovatieve technologieën op het eigen, huidige systeem moeten passen. En ze moeten denken vanuit het eindplaatje: kwaliteit van leven en eigen regie. Als consument bepalen cliënten zelf welke oplossing het beste past. De zorgaanbieder wordt hierbij een hub, en informatieloket. Dit is waarmee aanbieders zich kunnen onderscheiden, zonder zelf verantwoordelijk te zijn voor de ontwikkeling en financiering van tech-oplossingen.
2. Zorgverzekeraars moeten rechtstreeks gaan inkopen bij healthtech-aanbieders.
De rol van de verzekeraar als inkoper is cruciaal – inkoopkeuzes beïnvloeden immers het zorgaanbod voor de cliënt. Maar technologische vernieuwing is nu nog niet of nauwelijks in het polisaanbod verwerkt. Eén barrière is dat kosten en baten niet altijd bij dezelfde partij terechtkomen. Werken met shared savings kan uitkomst brengen om innovatie te stimuleren. Hierbij worden kosten en baten door verschillende partijen in lijn gebracht, en worden besparingen gedeeld.
Dit betekent dus ook dat healthtech-aanbieders een toekomstgericht business model moeten hanteren. Bijvoorbeeld door zich te richten op de verzekeraar. Of door oplossingen betaalbaar en toegankelijk te maken voor een individuele gebruiker.
Het zal steeds meer de consument zelf worden die aan de knoppen gaat draaien, en die zo het aanbod van tech-oplossingen in het zorglandschap helpt bepalen. De cliënt bepaalt wat gebruikt wordt, en is de enabler voor innovatie.
Manager bij KPMG Health
