Het eerste schaap is over de dam en na CZ volgen nu de eerste ziekenhuizen die hun prijzen publiceren. Nagenoeg niemand weet wat hij of zij ermee aan moet, je kunt er namelijk helemaal niks mee.
De huidige prijzen die we nu schoorvoetend te zien krijgen, zeggen helemaal niets. Er zijn enorme verschillen per ziekenhuis en per verzekeraar. Dit komt doordat ze maar één enkel doel dienen; “de schadelast vol declareren”. Jawel, zo heet ons mooie werk tegenwoordig; geen patiëntenzorg, maar schadelast.
Prijzen vergelijken heeft dus geen zin, behalve als je ermee onder je eigen risico blijft. Maar kies je dan alleen voor de goedkoopste? Met de transparantie van de kwaliteit van de zorg is het al even slecht gesteld. Hugo Keuzenkamp beschrijft dat mooi in de NRC van 17 oktober. Ook geeft hij aan dat hoge prijzen niet slecht hoeven te zijn, mits de zorgkosten in de regio laag blijven doordat alleen zinnige zorg geleverd wordt.
Leuk experiment
Graag wil ik er nog een andere dimensie aan toevoegen. Nu de prijzen bekend zijn, kunnen we een leuk experiment doen. Je kunt kijken hoeveel een ziekenhuis zou verdienen op basis van de gemiddelde prijzen én hoeveel dat zou zijn op basis van de eigen prijzen. En dat voor alle diagnoses en aantallen bij elkaar opgeteld. Je krijgt zo een perfecte vergelijking van de doelmatigheid tussen ziekenhuizen die je op basis van alleen een prijsvergelijking niet kunt zien. Twaalf SAZ-ziekenhuizen hebben dit met behulp van KIWA gedaan. Ik kan uiteraard niet uit de school klappen, maar laten wij in Beverwijk nou net de laagste inkomsten hebben bij de grootste verzekeraars.
Heksen
Nu lijkt dat mooi, maar dat is het niet. Want waarom krijgen die andere ziekenhuizen eigenlijk meer voor exact dezelfde output? Door een gevaarlijke cocktail van historie, willekeur en marktmacht. De drie heksen op de heide uit Macbeth zijn er niets bij. En of de ziekenhuizen die meer of zelfs veel meer krijgen, het grootste verschil is meer dan tien miljoen euro, het ook beter doen? Dat weten we niet, want we weten zoals gezegd nog maar heel weinig over de geleverde kwaliteit. Het wordt allemaal nog veel erger als we de grotere ziekenhuizen erbij betrekken, want die zijn namelijk duurder.
Vertrouwen
Hoe moet dit nu verder? De doelmatigheidsverschillen tussen ziekenhuizen kunnen we dus vanaf nu exact bepalen. Vervolgens kijken we ook hoe hoog de zorgkosten per ziekenhuis in de eigen regio zijn. We weten dan per ziekenhuis of ze zuinig zijn én of ze ook zinnige zorg leveren. De derde as is de kwaliteit, daar moeten we nog aan werken, maar de eerste positieve ontwikkelingen zijn er al. Met deze informatie kunnen we met alle ziekenhuizen een fraaie driedimensionale grafiek maken die voor de nodige ophef zal gaan zorgen. Transparantie op zijn best. We zien het in Beverwijk met vertrouwen tegemoet.
Jaap van den Heuvel
Bestuurder Rode Kruis Ziekenhuis