Het was Nationale Borstvoedingsweek vorige week. Reden om aandacht te vragen voor goede begeleiding van moeders bij het geven van borstvoeding. Is dat nodig? Ja.
Cijfers wijzen uit dat 80 procent van de vrouwen start met borstvoeding geven. Maar een groot deel stopt al na de tweede week. Daar zijn diverse redenen voor maar er is wel één gemene deler: goede begeleiding van een deskundige zou absoluut het verschil hebben gemaakt. Een verschil voor moeder én kind!
Ieder kind dat borstvoeding krijgt, heeft een betere startpositie als het gaat om zijn of haar gezondheid. Het gaat hier niet om moeders te overtuigen zo lang mogelijk borstvoeding te geven. Het gaat om het empoweren van moeders die een keuze maken voor borstvoeding. Niet een betoog om vrouwen te dwingen vanuit een sociale moraal maar gericht op het bieden van een optimale en een gezonde start aan baby’s als dat mogelijk is. Om dat te bereiken, is goede begeleiding cruciaal. Het is bewezen dat borstvoeding bijdraagt aan een betere start voor het kind. En dat vertaalt zich terug in lagere zorgkosten op de lange termijn.
Welke winst is er dan nog te behalen op dit terrein? De moeder-kindzorg is goed. Er bestaat een goed vangnet van artsen, verloskundigen, kraamhulp en consultatiebureaus die ouders ondersteunen. Maar op het gebied van begeleiding van moeders bij borstvoeding zien we echter helaas hiaten. Dit heeft onder andere te maken met begeleiding dat niet op elkaar aansluit in de keten, eigen bijdragen drempels opwerpen en niet iedere instelling werkt met een vergelijkbaar kwaliteitskader.
Kwalitatieve zorg
Om te starten met dit laatste punt, moeten we helaas constateren dat niet alle zorginstellingen (ziekenhuizen, kraamhotels, JGZ-instellingen en verloskundigenpraktijken) werken volgens het Baby Friendly-programma van de Wereldgezondheidszorgorganisatie en UNICEF. Moeders en hun kinderen hebben immers recht op gelijke kwalitatieve zorg. Het Baby Friendly-programma moet breed geïmplementeerd worden en drempels worden weggenomen. Wat de redenen zijn, moet nader onderzocht worden.
Goede zorg start in elk geval met kwalitatief gelijke zorg. En het feit dat deze internationaal gedragen norm van zorg nog niet overal geïmplementeerd is, schreeuwt om een dialoog met het veld over drempels en knelpunten. Zodat de noodkreet van een moeder die ik recent sprak niet langer gehoord hoeft te worden: “Het gevoel van machteloosheid bekroop mij iedere keer weer als het niet lukte. En dacht ik vaak: moet ik mij erbij neerleggen. Vooral ook omdat iedere professional een ander geluid afgaf. Ik had al vragen genoeg en wilde niet terecht komen in discussies. De stress werd alleen maar erger en de borstvoeding alleen maar minder.”
Lactatiekundige
Naast het zorgen voor gelijke kwaliteitsuitgangspunten bij zorginstellingen is het ook belangrijk dat de expert de moeder te woord kan staan. Een lactatiekundige is een gediplomeerd professional op het gebied van borstvoeding. Zij begeleidt moeders bij alle aspecten van borstvoeding en geeft hulp en advies. Goede begeleiding, afstemming in de zorgketen en tijdige verwijzing bij problemen naar de lactatiekundige is cruciaal bij het voorkomen dat moeders eerder stoppen met borstvoeding dan zij willen. Maar dan moet de lactatiekundige ook zonder drempels beschikbaar zijn, net zoals de benodigde hulpmiddelen (zoals kolfapparaten).
Intramuraal worden beiden vergoed, extramuraal daarentegen niet. Sommige zorgverzekeraars bieden deze zorg en hulpmiddelen wel aan in hun aanvullend pakket. Maar dit is niet voor iedereen beschikbaar. Zeker niet voor de mensen uit de lagere inkomensgroepen, die juist met een gezonde start hun kinderen het beste meegeven. Om optimale begeleiding te kunnen bieden, moet er een standaardvergoeding komen voor lactatiekundige zorg en hulpmiddelen in het basispakket waarbij het kind de zorgvrager is.
Nieuw kabinet
Binnenkort start de behandeling van de begroting VWS in de Tweede Kamer en wordt er gesproken over de plannen voor 2017. We staan aan de vooravond van een nieuw kabinet. Allemaal momenten om de laatste puntjes op de i te zetten om de moeder-kindzorg te optimaliseren om moeders die borstvoeding willen geven optimaal te begeleiden. Het zijn nog maar kleine stapjes maar voor het kind een mijlpaal aan het begin van het leven!
Karin Bemelmans
Voorzitter van het Platform Borstvoeding
