Het Dossier Dure Medicijnen ontwikkelt zich hoopvol. Oud denken is op z’n retour. Value based pricing heeft z’n langste tijd gehad.
Nieuwe manieren van denken dienen zich aan en we zijn samen op zoek naar duurzame business modellen. Ik ervaar tussen de partijen in kwestie steeds meer openheid, een constructieve houding en een sfeer van pionieren.
Het begon zo’n twee jaar geleden. Als KWF Kankerbestrijding uitten we onze grote zorgen over de toegankelijkheid van innovatieve kankermedicijnen voor kankerpatiënten. Medicijnen die we omarmen, omdat ze werkelijk waarde toevoegen, tijd geven en kwaliteit van leven. Maar zó duur dat ziekenhuizen budgettair in de problemen komen. En zo duur dat de kans dat zo’n medicijn niet beschikbaar komt voor een patiënt, niet ondenkbaar is. Onacceptabel!
Hoog op agenda
Zo snel ging het. Binnen de kortste keren hadden we niet meer te maken met een dreigend toegankelijkheidsvraagstuk maar met een reëel probleem. Echt en verontrustend. Het rumoer dat we daarover maakten is sindsdien nooit verstomd. Integendeel, het is uitgegroeid tot een breed maatschappelijk en politiek debat dat in heel Europa speelt. Niet in de laatste plaats dankzij minister Schippers die het onderwerp dure medicijnen hoog op de agenda plaatste van haar Europese voorzitterschap.
Samen met mijn collega’s binnen KWF en daarbuiten wil ik nu de uitdaging aangaan business modellen te ontwikkelen die niet streven naar winstmaximalisatie maar naar toegevoegde waarde voor patiënten en daarmee voor de maatschappij. Eigenschappen die dergelijke modellen zouden typeren zijn in ieder geval eerlijke en transparante prijzen en invloed van de patiënt op ontwikkeling en besluitvorming. In feite pleiten wij voor een herschikking van de drie P’s: laten we voortaan spreken over patiënt, pil, en prijs. In die volgorde.
Patiëntperspectief
Om die stem van de patiënt te prononceren en ook internationaal kracht bij te zetten is KWF de eerste voorzitter geworden van de European Cancer Leagues Task force for equal access on cancer medicines, met als uitdrukkelijke opdracht om als aanjager vanuit patiëntperspectief, alle stakeholders te betrekken en te voeden met innovatieve ideeën voor duurzame modellen.
Een kleine maand na de presentatie van deze taskforce gaven we als KWF zelf het voorbeeld met een symposium ‘Samenwerken aan modellen om geneesmiddelen toegankelijk te houden’. Tal van partijen en personen kwamen hun ideeën pitchen. De pitches bieden we in december aan Minister Schippers aan.
We bundelen ideeën, we bundelen krachten, we bundelen stakeholders. Samen transformeren we het dossier Dure medicijnen naar Duurzame, innovatieve en toegankelijke kankerzorg. De vraag is niet of dat gaat gebeuren maar hoe we het gaan vormgeven. Prima dat de minister ondertussen de druk erop houdt met maatregelen, subsidies en prijsonderhandelingen – waarbij opvalt dat transparantie voorlopig nog een bottleneck is. Ik vind dat maatschappelijk niet aanvaardbaar. We moeten niet kiezen voor ‘een beetje aanpassen’ maar voor fundamentele veranderingen.
Roadmap en routewijzers
Zo kort na Prinsjesdag en vooruitlopend op de behandeling van de VWS begroting, plaats ik graag wat routewijzers:
Van dossier naar roadmap
We zijn blij met de aangekondigde roadmap van minister Schippers tijdens Prinsjesdag. Deze stelt zij in om de prijzen te verlagen. Wij zouden haar willen uitnodigen om deze roadmap ook te gebruiken om naast de beoogde prijsverlaging handvatten te geven aan de andere ideen in haar visie op medicijnen van maart 2016. Een roadmap die vertrouwen wekt bij alle stakeholders en principiële discussies agendeert.
Van geld naar waarde
Om de zorg zowel betaalbaar als innovatief te houden moet de discussie niet alleen gaan over geld maar vooral over waarde. Stakeholders zullen elkaar moeten vinden in een gedeelde waarde-beleving betreffende tijd en kwaliteit van leven. Het is een discussie die optimale transparantie vereist, ook over prijsstellingen en –afspraken.
Van markt naar mens
In alle nieuws rondom zo’n Dossier Dure Medicijnen lijkt het vooral te gaan om de confrontatie tussen bedrijfsleven en overheid. Misschien vergeet men achter die frontlinies zelf ook wel eens waar het echt om gaat. Om wie het gaat! Wat is de positie van de patiënt in dat krachtenspel? Voor een echt duurzame ontwikkeling is het nodig dat we meer statuur en arsenaal toekennen aan de rol van de patiënt als countervailing power – in laboratoria, ziekenhuizen, boardrooms en ministeries.
We willen de focus verleggen, van dure medicijnen naar duurzame kankerzorg voor patiënten. Dat is onze stip op de horizon. We hebben nu behoefte aan een roadmap die ons daar stap voor stap naartoe leidt. We’re getting there together!
Algemeen directeur van KWF Kankerbestrijding
