Veel apps en websites houden geen rekening met mensen die laagopgeleid of laaggeletterd zijn óf gebruikers met lage gezondheidsvaardigheden. De mensen die veelvuldig gebruik maken van de gezondheidszorg, chronisch zieken en kwetsbare ouderen, kunnen er vaak niet mee overweg.
Dat kan anders. Bij de eerste ideeën over een e-health-toepassing moeten doelgroepen inbreng hebben en kunnen testen. E-health kan juist voor groepen die niet goed thuis zijn in de zorg veel bieden. Daarom is Pharos de aanjager van e-health-toepassingen die geschikt zijn voor iedereen.
We hebben het over een heel grote groep mensen. Maar liefst 1,3 miljoen volwassenen zijn laaggeletterd en bijna 30 procent van de bevolking heeft beperkte gezondheidsvaardigheden. Zij kunnen de weg binnen een app of site niet goed vinden. Zij begrijpen de geboden informatie niet of onvoldoende. Zij kunnen daardoor niet optimaal gebruikmaken van e-health-toepassingen, missen belangrijke informatie en krijgen niet de juiste zorg.
Actie ondernemen
Dat is des te vervelender omdat we weten dat lager opgeleiden gemiddeld ongezonder zijn, vaker chronische aandoeningen hebben en een kortere levensverwachting hebben. Met andere woorden: de groepen die er het meeste baat bij hebben, hebben de minste toegang tot informatie over gezondheid en zorg. De kans is dus groot dat gezondheidsverschillen toenemen. Tenminste als we nu geen actie ondernemen.
Nederland is een van de landen die voorop lopen in de ontwikkeling van e-health. Het zou een enorm kapitaalverlies zijn als daarbij niet meteen wordt ingezet op het ontwerp van tools die ook werken voor laagopgeleiden (‘inclusive design’). Zeker omdat e-health juist voor groepen die niet goed thuis zijn in de zorg of moeite hebben met het vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen van informatie over de zorg of hun eigen gezondheid, veel kan bieden.
Het is bijvoorbeeld mogelijk om beeld en geluid toe te passen waardoor uitleg duidelijk overkomt. Er kan bovendien gewerkt worden met (bewegende) pictogrammen die beter aansluiten op de belevingswereld van mensen. Er zijn mogelijkheden voor directe feedback, waardoor de hulpvraag helder wordt en de uitleg van de zorg en de mogelijke resultaten ervan kunnen helemaal worden toegesneden op de hulpvrager. Mensen kunnen thuis, samen met naasten, de informatie nog eens doornemen.
Verzilveren
Om die belofte van e-health te kunnen verzilveren, is het belangrijk om patiënten en cliënten vanaf het begin te betrekken bij de ontwikkeling van toepassingen. Alleen dan kan e-health goed worden afgestemd op begrip, ervaring en leefwereld van de gebruikers. Er is door co-creatie van ontwikkelaars, zorgverleners en patiënten/cliënten nog een wereld te winnen.
Pharos probeert zoveel mogelijk ontwikkelaars te bereiken. Die blijken hier ook voor open te staan. We zijn bezig met het opstellen van kwaliteitscriteria en een eisenpakket voor begrijpelijke en gebruiksvriendelijke toepassingen voor iedereen.
Een extra impuls kan nooit kwaad. Daarom heeft Pharos het initiatief genomen voor een prijsvraag: het beste idee voor een app die werkt voor iedereen en dus ook voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Omdat Nederland niet alleen goed is in innovatie, maar ook voorop zou moeten lopen in het bereiken van álle doelgroepen.
Programmaleider eHealth4all bij Pharos
