We kunnen er niet omheen: vanaf 1 januari 2017 wordt in de thuiszorg een geautomatiseerd classificatiesysteem verplicht. Dit is een kans, maar het gevaar dat we verzanden in bureaucratisch systeemdenken ligt op de loer. Begin daarom met de verandering zodat we van elkaar kunnen leren voor het welzijn van de cliënt.
Na de decentralisatie van de langdurige zorg op 1 januari 2015 zijn de ontwikkelingen in de langdurige zorg in een stroomversnelling gekomen. Gemeenten hebben met het verkrijgen van de Wlz-budgetten meer autonomie om de zorg dichter bij de burger te organiseren. Staatssecretaris Van Rijn gaat dit verder stimuleren door een geautomatiseerd classificatiesysteem zoals Omaha of Nanda Nic Noc verplicht te stellen in 2017. Dit naar aanleiding van goede ervaringen die enkele thuiszorgorganisaties hebben met een dergelijk systeem.
Ruimte voor verbetering
Voor 2017 moet wel nog veel werk worden verzet. Hoe kies je het juiste systeem? En eenmaal gekozen: hoe ga je dit implementeren? In de dossiervoering van de wijkverpleging, bijvoorbeeld, is veel ruimte voor verbetering. Zo wordt de dossiervoering in de thuiszorg nog relatief vaak op papier uitgevoerd en in subjectieve bewoordingen beschreven. Classificatiesystemen kunnen ondersteunen bij de professionalisering van deze systemen. Door de ‘eenheid van taal’ die deze systemen verschaffen, wordt het makkelijker om data uit te wisselen, onderzoek uit te voeren en een gedegen methodisch werkproces te ondersteunen binnen een elektronisch cliënt dossier (ECD).
Ik stel voor dat we zoals bij de opbouw van een dossier in de wijkverpleging, een methodisch werkproces volgen in het traject van de implementatie van het geautomatiseerde classificatiesysteem. De eerste stap is de huidige situatie vaststellen. Daarna volgt het vaststellen van de gewenste situatie. Het meten en inzichtelijk maken van deze situaties kunnen we lenen van het classificatiesysteem Omaha. Aandachtsgebieden worden daarin continu beoordeeld op de assen: status (zoals hierboven beschreven), kennis en gedrag. Kijk vanuit die perspectieven ook naar de implementatie van classificatiesystemen binnen de thuiszorg.
Heldere keuzes
De kennis over classificatiesystemen ontwikkelt zich snel. Waar classificatiesystemen eerst vooral als middel werden gezien om te komen tot de juiste indicatie in termen van uren en prestaties, zien steeds meer organisaties in dat deze systemen de professional vooral moeten ondersteunen. Tegelijkertijd neemt de kennis over de verschillende systemen toe. Dit stelt organisaties enerzijds in staat om heldere keuzes te maken, anderzijds neemt daardoor de discussie over het juiste systeem en gebruik toe. Daarnaast zijn er nieuwe initiatieven gestart die beogen deze verschillen te overbruggen. Door deze discussie, experimenten en initiatieven wordt ervaring opgedaan met de beschikbare systemen. Daardoor kunnen we systemen, processen en dus de algemene zorg optimaliseren.
Dit brengt ons bij het gedrag. Het belangrijkste is dat implementatie niet alleen wordt gezien als een wijziging in gebruik en opbouw van het ECD. Dit begint bij het maken van een gedegen keuze voor één classificatiesysteem. De tweede stap is opleiding en training. Een geautomatiseerd systeem zorgt ervoor dat professionals in hun werk worden ondersteund. Door hier de nadruk op te leggen, zullen zij dit ook zo ervaren.
Welzijn van de cliënt
Januari 2017 nadert snel en hoewel er veel werk is verzet, moet er ook nog veel actie worden ondernomen. Zorg er daarom voor dat deze actie bijdraagt aan het doel: het welzijn van de cliënt. Als we dit niet doen, lopen we het risico dat we in onze drang om te presteren een bureaucratisch systeem implementeren. Dit is het tegenovergestelde van wat je kunt bereiken met een geautomatiseerd classificatiesysteem. Dan is het wel nodig dat beleidsmakers en financiers niet alleen kijken naar prestatie maar vooral naar beweging en continue verbetering. Kortom: begin tijdig met de verandering, leer van elkaar en leg het accent op het methodisch verbeteren van de thuiszorg en dossiervoering, zodat we samen werken aan het welzijn van de cliënt!
Managing Director Care bij PinkRoccade Healthcare
