Het begrip persoonsvolgende bekostiging, zoals geïntroduceerd in de nieuwe Wet langdurige zorg (Wlz), moet nog een goede lading krijgen. We weten namelijk nog niet hoe je het zorgbudget écht persoonsvolgend kunt maken. Een actualisatie van de zorgzwaartepakketten (zzp’s) of zorgprofielen gaat daarbij helpen.
Met persoonsvolgende bekostiging krijgt de cliënt meer zeggenschap over de zorg en ondersteuning. Voor de zorgorganisatie betekent het dat er alleen een vergoeding wordt gegeven voor het leveren van de zorg die de cliënt wil ontvangen. Nu zijn zzp’s leiden in de bekostiging. Aanbieders ervaren die als beperkend en hebben behoefte aan meer ruimte om in te kunnen spelen op de persoonlijke behoeften van cliënten die steeds zorgintensiever worden. De staatssecretaris van VWS zegt dat zzp’s niet kunnen dienen als één-op-één vertaling van een precies afgemeten hoeveelheid uren zorg voor een cliënt. Ik ben het met hem eens dat mensen geen wandelende zzp’tjes zijn.
Zo slecht nog niet
Het is niet nodig om de zzp’s bij het grofvuil te zetten. Die zijn zo slecht nog niet. De zzp’s bieden een inhoudelijk kader voor de financiering van de zorg. Toen ze kwamen wisten we eindelijk wie gemiddeld genomen de cliënten waren en welke zorg zij gemiddeld nodig hadden. De zzp’s waren een eerste aanzet om te komen tot persoonsvolgende financiering. We zijn nu ruim tien jaar verder, er is een nieuwe wet. Het is dus tijd voor een actualisatie van de zzp’s. Waarom?
Een voorbeeld: nu zitten in de zzp-tarieven sectorale verschillen die inhoudelijk niet altijd zijn te verklaren. Dit zit de persoonsvolgendheid in de weg. Bij veel Wlz-geïndiceerde cliënten is sprake van multi-morbiditeit en zijn de ‘grondslagen’ steeds minder relevant geworden. Het gaat veel meer om verschillende gradaties of intensiteiten van zorg, ondersteuning, toezicht en nabijheid.
Wachtlijsten
Een ander voorbeeld: het zorgkantoor maakt bij de zorginkoop binnen de Wlz onderscheid tussen plaatsen mét behandeling (verpleeghuis) en plaatsen zonder behandeling (verzorgingshuis). Alle Wlz-geïndiceerde cliënten hebben recht op Wlz-behandeling, maar kunnen dit niet verzilveren als ze op de verkeerde plaats verblijven. Cliënten krijgen dus een Wlz-behandeling afhankelijk van de plaats waar ze verblijven, en niet op basis van hun behoefte. Daarnaast staan cliënten op wachtlijsten van zorgorganisaties die wel plaatsen beschikbaar hebben, maar niet zijn ingekocht door het zorgkantoor.
Ik ben benieuwd met hoeveel zzp’s of zorgprofielen, wat mij betreft een beperkt aantal, we uit kunnen om voldoende flexibiliteit te bieden om cliëntgerichte, persoonsvolgende, kwalitatief verantwoorde en financieel haalbare zorg te leveren. Dat kleinere aantal zzp’s wordt in mijn visie onderdeel van een nieuw, sectoroverstijgend kader waarmee zorgorganisaties de vrijheid en ruimte krijgen van zorgkantoren om de integrale zorg persoonsvolgend te regelen.
Partner Bureau HHM
