De Wet Normering Topinkomens (WNT) beoogt de honorering van topbestuurders in de non-profit te beperken. Deze wet geldt ook voor interim bestuurders, tevens zelfstandig ondernemer, en beperkt hen in hun ondernemerschap: wel risico’s, geen rekening.
Vanaf de start van mijn professionele carrière wilde ik interim manager worden. Van een senior collega gehoord hoe je een interim management praktijk opzet. Als eerste: zelfstandig worden, interim managers komen niet in loondienst, ook niet bij bureaus. Een interim manager werkt zonder verleden en zonder toekomst in de organisatie. Zo kan hij/zij geheel onafhankelijk opdrachten uitvoeren, minder prettige beslissingen nemen of zelfs tussentijds een opdracht teruggeven.
Ik ben achttien jaar en twintig mooie opdrachten in ziekenhuizen, ouderenzorg, gehandicaptenzorg verder. Doorgegroeid naar het bestuurlijke niveau. Werkend volgens bepaalde kwaliteitsprincipes. Intrinsiek zeer gemotiveerd om medewerkers, bestuurders, zorgorganisaties te helpen om weer zelfredzaam te worden. Zodat zij de kwaliteit leven van patiënten en cliënten hoog kunnen verbeteren. En nog steeds zelfstandig ondernemer. Mijn collega’s en ik moeten salaris, pensioen, uitval bij ziekte, arbeidsongeschiktheid autokosten etc zelf regelen, net als andere zelfstandigen. Wij hebben te maken hebben met intervallen tussen opdrachten en dan zijn er geen bedrijfsinkomsten. Het is namelijk één opdracht of geen.
Maximeren van de bedrijfsomzet
De WNT, ingevoerd door de VVD en PvdA, bindt ondernemers die als interim bestuurder werken in de publieke sector aan een maximale bedrijfsomzet. Gelijkgesteld aan het maximum inkomen van de bestuurders in loondienst. Welke ondernemers overkomt dat nog meer: het door de overheid maximeren van de bedrijfsomzet. Als je in een jaar minder omzet, kan dat niet worden gecompenseerd met een jaar dat je wat meer omzet. Bij elke opdracht en elke periode begint de teller opnieuw. Bij ’teveel’ omzet, moet je terugbetalen.
Vanuit de politiek wordt geredeneerd, dat bestuurders en interim bestuurders in de non-profit niet meer dan een maximum honorering mogen krijgen. Want al het geld moet naar het primair proces. Dat is prima. Vervolgens worden zelfstandige interim bestuurders gelimiteerd in hun omzet. Kunnen risico’s niet gewoon afdekken. Dat is al zeer discutabel. Maar waarom worden alleen deze ondernemers in de zorg onder de WNT gebracht? Waarom dan ook niet andere dienstverleners en ondernemers in de zorg? Zoals accountants die jaarlijks – verplicht door de overheid – controleren of zorginstellingen en (interim)bestuurders zich aan de WNT houden. Of juristen, organisatieadviseurs, ICT-professionals.
Eenzijdige focus
Een interimbestuurder is naast de maximering van de omzet per opdracht en periode ook aan een maximaal uurtarief van 175 euro per uur gebonden. Een accountant of advocaat rekent 250 tot 400 euro per uur en kent geen maximering van de omzet. Waarom worden bestuurders van bedrijven die medische apparatuur, medicijnen, ICT leveren of die zorginstellingen bouwen niet gemaximeerd in hun omzet/salaris? Niet dat ik vind dat dit moet, maar een eenzijdige focus op enkele zelfstandige interimbestuurders is onterecht. Het levert nu financieel nauwelijks wat op. En er zijn ook nog ambtelijke kosten WNT en de handhaving ervan. Binnenlandse Zaken doet dat grotendeels (is zelf de grootste afnemer van interim management bij de overheid!). De patiënt wordt er nu ook niet beter van.
Afbouwregeling
De WNT voorziet in een afbouwregeling van zeven jaar voor zittende bestuurders in loondienst. Voor de zelfstandige interim bestuurders is dat niet het geval. Er wordt meteen gehandhaafd. Er is wel een mogelijkheid om ontheffing te vragen van het maximum. Voor zover bekend is er één ontheffing verleend voor een voorzitter van een raad van bestuur van een UMC, in loondienst. Dit ziekenhuis staat inmiddels onder verscherpt toezicht en wordt verdacht van fraude met zorgdeclaraties. Benieuwd wat er gebeurt als er een interimbestuurder nodig is. Is de ontheffing dan ook voor hem van toepassing?
Inhoudelijk is het nog steeds een prachtig vak: interimmanager en interimbestuurder in de zorg. Ik ben nog steeds even gemotiveerd als in 1998. Maar dat ondernemerschap, noodzakelijk om onafhankelijk te kunnen werken, is met de WNT niet leuk geworden. De overheid moet werken voor eigen rekening en risico voor interimbestuurders in de zorg weer normaal mogelijk maken. Zoals voor alle ondernemers. Of anders één lijn trekken en alle ondernemers in de zorg onder de WNT brengen.
Zelfstandig interim-bestuurder in de zorg
