Kent u het rapport van de commissie Kalsbeek van twee jaar geleden nog? Daarin werd het Kabinet geadviseerd om de hulp in de huishouding dezelfde rechten te geven als andere werknemers. Uit onderzoek van PGGM blijkt dat de rechten van de huishoudelijke hulp eerder verslechteren dan verbeteren.
Dat bezuinigingen in de zorg ten koste gaan van werkgelegenheid is niet verwonderlijk. Zorg is immers mensenwerk. Vooral veel huishoudelijke hulpen zijn hun baan kwijt geraakt. Wat iedereen ook weet, is dat het werk zelf niet verdwijnt. Er is dus vraag naar huishoudelijke hulp en er is aanbod. In een ideale wereld levert dit een mooie, evenwichtige arbeidsmarkt op.
Onderzoek
PGGM deed onderzoek onder de leden van PGGM&CO naar de positie van de huishoudelijke hulp. Bijna 7.000 respondenten, voornamelijk huishoudelijke hulp of cliënt, vulden de enquête in. Dit heeft geleid tot de volgende resultaten. Huishoudelijke hulpen die worden ontslagen, verwachten niet binnen een een jaar weer aan het werk te zijn. Van hen is 49 procent dan bereid om zwart te werken. Als er geen indicatie is afgegeven, zoekt 88 procent van de cliënten hun huishoudelijke hulp op de zwarte markt. Of een huishoudelijke hulp nu via een zorginstelling werkt of op de zwarte markt: er is geen verschil in de taken die zij uitvoert. De cliënt is in beide gevallen tevreden.
Wat deed minister Asscher twee jaar geleden met het advies van de commissie Kalsbeek? Hij heeft een publiekscampagne op poten gezet om meer bekendheid te geven aan de Regeling dienstverlening aan huis. Een model-arbeidsovereenkomst is te downloaden, zodat het werk legaal is. Daarnaast heeft staatssecretaris Van Rijn de alfahulpconstructie verboden, wat daadwerkelijk lijkt te lukken.
Maar hebben deze maatregelen geleid tot dezelfde rechten van huishoudelijke hulpen met die van andere werknemers? Uit ons onderzoek blijkt dat cliënten zonder indicatie hun huishoudelijk werk laten uitvoeren zonder dat er sprake is van een getekend contract.
Geen sociale zekerheid
Als de indicaties gaan afnemen, en dat is wel te verwachten met een beroep op de zelfredzaamheid, lijkt het zwarte circuit de enige mogelijkheid om aan werk te komen voor de huishoudelijke hulp. Daarmee ontstaat een groeiende groep (voormalige) werknemers die geen sociale zekerheden opbouwt en handelt in strijd met de wet. Dus nee, de huishoudelijke hulpen hebben niet dezelfde rechten als andere werknemers.
Maar wie voelt dit probleem? Cliënten willen vooral een goedkope hulp en de hulpen zelf willen niet weg bij hun cliënt, hebben onvoldoende uitzicht op een andere baan en realiseren zich wellicht niet de risico’s van zwart werken. Of is zwart werken gewoon een praktische oplossing en moeten we hier geen probleem van maken?
Oplossing
Het onderzoek heeft veel informatie opgeleverd over hoe cliënten en hulpen het huishoudelijk werk zouden willen organiseren. PGGM organiseert op maandag 13 juni het Nationaal Symposium huishoudelijke hulp. Daar proberen we met deze informatie een antwoord te vinden op de vraag of zwart huishoudelijk werk een probleem is en zo ja, waar de oplossing gezocht moet worden. In mijn blog volgende week vertel ik u graag welke oplossingen het symposium heeft opgeleverd.
Marjan Heukers
Manager Relatiemanagement sociale partners PGGM
