Leidt praten over ouderen tot zelfredzaamheid? Of is het juist beter om te praten met ouderen over wat er nodig is om tot hoge leeftijd op een prettige manier zelfstandig te blijven wonen?
Onder de titel ‘Van tehuis naar thuis’ heeft het Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen een gedegen rapport aangeleverd met een aantal aanbevelingen die, mits ze worden uitgevoerd, hout snijden. Het aanjaagteam heeft hiervoor 361 contacten gehad, waarvan twaalf met cliënten- en patiëntenorganisaties en 29 praktijkbezoeken. Ze hebben 28 congressen bezocht en 292 gesprekken gevoerd met verschillende betrokken organisaties. Maar stel je nou eens voor dat ze twaalf gesprekken hadden gevoerd met organisaties en 292 gesprekken met ouderen en mensen met een beperking, zou de uitkomst dan anders zijn geweest?
Want wat me bezighoudt is of wij, beleidsmakers en bestuurders, wel goed kunnen weten wat er nu echt nodig is om als oudere op hoge leeftijd ook op een prettige manier te kunnen wonen en jezelf daarbij goed te kunnen redden. Deze gedachte is ingegeven door voorbeelden die ik in de loop der jaren heb gehoord van ouderen zelf.
Gevoel van onveiligheid
Zo is ondanks alle genomen toegankelijkheidsmaatregelen in winkelcentra de belangrijkste reden dat ouderen zelf geen boodschappen doen, het ontbreken van een openbaar toilet. De grote rolstoeltoegankelijke- en soms zelfs douchebrancardtoegankelijke badkamer in veel seniorenwoningen bij ouderen, die geen rolstoel nodig hebben, leidt ook tot een gevoel van onveiligheid. Te groot en hierdoor geen mogelijkheid om zich ergens aan vast te houden. Uit onderzoek blijkt dat 1,3 miljoen ouderen jaarlijks vallen in en om het huis en de badkamer neemt daarbij een belangrijke plaats in. In de meeste woningen voor ouderen zitten de douche en de kraan nog onder elkaar op dezelfde muur, terwijl je zoveel langer zelfstandig kunt douchen als het zittend kan. Maar dan is het wel heel handig als je goed bij de kraan kunt en daar ook zicht op hebt. Dus, volgens ouderen zelf, de kraan bij voorkeur op de muur naast de douchestoel.
En wat te denken van de lift en het trappenhuis tegenover elkaar? Ook al is de draaicirkel volgens de wettelijke normen voldoende ’toch voelt het iedere keer heel eng als ik met mijn scootmobiel achteruit de lift uitrij en ik weet dat daar pal tegenover de trap is’ vertelde een 87-jarige mevrouw mij eens, haar buurman durfde het zelfs niet meer aan.
Dit zijn slechts een paar van de vele voorbeelden die ik heb gehoord. Daarom is mijn pleidooi: laten we vooral niet vergeten het te blijven vragen aan mensen zelf. Wat denken ouderen en mensen met een beperking zelf nodig te hebben om zelfredzaam te zijn en te blijven? Welke maatregelen hebben ze hier zelf al voor bedacht? Hier ligt nog een schat aan, veelal ongebruikte, informatie, waar wij als beleidsmakers, bestuurders en professionals vaak nog veel van kunnen leren. Als we deze maatregelen en informatie samen met de aanbevelingen verwoorden in een lokale woon-zorgvisie, die het aanjaagteam terecht bepleit, hebben we echt iets om mee thuis te komen.
Conceptontwikkelaar wonen & services FAME Groep
