Nederlandse ziekenhuizen maken nog onvoldoende gebruik van moderne communicatietechnologie om patiëntinformatie met externe partijen te delen.
Ziekenhuizen houden vrijwel alle informatie ‘opgesloten’ binnen de eigen muren, veelal in fysieke dossiermappen. Door deze informatie te ontsluiten, wordt ICT een strategisch middel voor betere zorg. Technologie – ook op het vlak van communicatie – zal altijd een middel blijven met als doel een hogere kwaliteit en continuïteit van zorg. Tegelijk is dat middel vaak doorslaggevend en zelfs cruciaal in steeds meer zorgprocessen. Neem technologie in operatiekamers. Dat is geen luxe, maar een onmisbaar instrument voor chirurgen om snel en zorgvuldig te kunnen opereren. Zowel in kwaliteit als financieel betaalt deze investering zichzelf dan ook in afzienbare tijd terug.
Apps simuleren bedrijfsvoering
Eenzelfde rol is weggelegd voor ICT in de samenwerking tussen ziekenhuizen en eerstelijnszorg, zoals huisartsen en revalidatiecentra. Behandelspecialisten zouden fors geholpen zijn met real-time patiëntinformatie van het ziekenhuis, bijvoorbeeld bij het maken van hun planning. Met dezelfde informatie blijft de huisarts op de hoogte van het behandeltraject van ‘zijn’ patiënt.
Ook intern is voor ziekenhuizen een wereld te winnen met slimmere inzet van moderne ICT. Een app waarmee artsen kunnen zien waar hun patiënt gebleven is, blijkt in het grote academische ziekenhuis in Londen een groot succes. En wat te denken van apps die de hele ‘bedrijfsvoering’ van een ziekenhuis simuleren? Geloof het of niet, maar ze bestaan en er wordt zelfs al mee gewerkt. Ze blijken een uitstekend middel voor directies om hun strategische plannen te begeleiden.
Nieuw paradigma
Een voorwaarde voor de inzet van ICT is de aanvoer van data, en juist daar zit de crux. Artsen hechten veel waarde aan hun discretie; directies houden patiëntinformatie het liefst binnen hun eigen muren. Een nieuw paradigma is nodig om de kansen van ICT optimaal te benutten. Ziekenhuizen moeten niet langer als gesloten silo’s gelden, maar als plekken waar zorgvuldige informatie-uitwisseling de kwaliteit en continuïteit van zorgverlening ondersteunt.
Stappenplan voor strategische inzet van ICT
De volgende drie stappen zijn cruciaal op weg naar een strategische inzet van ICT.
1. Leer van anderen
Het nut van ICT voor ziekenhuizen is geen volkomen onontgonnen terrein. Wat kunt u leren van bestaande kennis en ervaring? Eerder genoemde apps bewijzen de strategische kracht van moderne ICT voor ziekenhuizen. En wat dacht u van het monitoren van het revalidatieproces thuis, waarbij een op maat gemaakt ‘serious game’ ervoor kan zorgen dat patiënten oefeningen leuk vinden en spelenderwijs gestimuleerd worden om de oefeningen goed uit te voeren. De specialist ontvangt alle relevante data over de bewegingen via een big data-platform. Er zit ook een sociaal element in, want de patiënt kant de game spelen met anderen – met lotgenoten, vrienden of familie bijvoorbeeld. Zo bouwt en versterkt u de community rondom de patiënt.
2. Kies je eigen strategie
Welke informatiediensten lenen zich voor digitalisering en welke niet? De vraag is waar dat meerwaarde heeft voor het ziekenhuis. Instellingen die hun patiënten-instroom beter in beeld hebben, kunnen beter anticiperen op drukte. Data-uitwisseling met centra voor diagnostiek en revalidatie brengt het volledige behandelproces van de patiënt beter in kaart. Door patiënten inzage te geven in hun eigen dossier, kunnen zij zelf een grotere rol spelen in hun behandeling en kunnen zij helpen om fouten te signaleren.
3. Zorg voor een veilige infrastructuur
De inzet van ICT vraagt om het delen van data, maar extra aandacht voor veiligheid is geboden omdat het daarbij (vaak) om patiëntinformatie gaat. Denk daar dus goed over na en onderzoek de mogelijkheden. Volstaat een gebruikersnaam met wachtwoord of heeft u een twee-staps-verificatie nodig? Welk personeel moet precies bij welke data kunnen? Zorg ervoor dat alle vertrouwelijke communicatie tussen behandelaren en de patiënt adequaat beveiligd is. De moderne vormen van cybersecurity en authenticatie-brokers bieden volop mogelijkheden om dit tegenwoordig te realiseren. Daardoor kunnen patiënten nu bijvoorbeeld geholpen worden om echt gesprekspartner en deelnemer te worden in hun eigen behandelproces.
Kortom: ICT biedt volop mogelijkheden als je weet hoe je het moet inzetten. Het mooiste is het natuurlijk als de patiënt er letterlijk beter van wordt.
Albert Vlug, Director Consulting Healthcare CGI