Terwijl we als samenleving toestaan dat de diabetesepidemie aan kracht wint, lijkt de overheid de problematiek te parkeren bij het veld. Dat is de vrees die bovenkomt als ik lees dat Zorginstituut Nederland binnenkort de knelpunten uit de Pakketscan.nl Diabetes presenteert en daarbij de vraag aan de orde wil stellen wat we er samen aan gaan doen.
De presentatie vindt plaats op 18 maart in Amersfoort tijdens de Nationale Diabetes Dag. Dat is het trendsettend congres van de Nederlandse Diabetes Federatie dat alles en iedereen rondom diabetes bij elkaar brengt. Het motto dit jaar is: Diabetes in al z’n dimensies. Logische keus van Zorginstituut Nederland om op dit platform de resultaten van de Pakketscan Diabetes te presenteren.
Knelpunten
Ter toelichting: eind 2014 startte ZIN met het in beeld brengen van actuele knelpunten in de zorg voor mensen met diabetes via pakketscan.nl. In principe was iedereen uitgenodigd om zorgervaringen te delen, met als doel de zorg verder te verbeteren. De website vergelijkt drie aspecten van zorg met elkaar: gevraagde zorg, aangeboden zorg en verzekerde zorg. Verschillen daartussen moeten helpen om ‘zorgkwesties’ te identificeren.
Inmiddels weten we daarover meer. In de aankondiging van Zorginstituut Nederland op de website worden vijftien geïdentificeerde knelpunten opgesomd. Tal van items komen voorbij, van leefstijl en therapietrouw tot en met farmaceutische zorg en voetzorg.
Divers
Het is veel en divers en ik ben heel nieuwsgierig naar de onderbouwing van de knelpunten vanuit deze brede maatschappelijke inventarisatie. Vooral ook omdat ik mij ernstig afvraag of we hiermee echt alle problemen van onze diabeteszorg scherp in het vizier hebben. Terwijl we als samenleving toestaan dat de diabetesepidemie alleen maar aan kracht wint, lijkt de overheid de hele problematiek te parkeren bij het veld. Ik ben er steeds meer van overtuigd dat die zoek-het-maar-uit-mentaliteit het echte probleem is waarmee we te kampen hebben. En dat gaat ons nog duur komen te staan.
Wat we missen, is een integrale aanpak, om met alle hens aan dek de echte knelpunten aan te pakken. Die aanpak gaat er niet komen, zolang overheid en politiek alle rode vlaggen negeren. En zo wegkijkend laten we dan de voorspellingen maar uitkomen, zoals recent die van Erasmus MC op basis van een grootschalig onderzoek: één op de drie Nederlanders krijgt diabetes.
Uitgestoken hand
In de aankondiging voor 18 maart zegt het Zorginstituut dat tijdens het congres de vraag aan de orde is wat ’we’ er samen aan gaan doen om de knelpunten op te lossen. Maar wie worden bedoeld met we? Zie ik daar een uitgestoken hand? Worden veld en overheid samen beddoeld? Dat zou goed nieuws zijn! Stel dat het besef doorbreekt. Stel dat die erkenning er komt dat we hier te maken hebben met een probleem van ongekende omvang. En stel dat we dan een brede coalitie vormen en dat we willen nadenken over een gezamenlijke integrale aanpak. Wat zijn dan die echte knelpunten die we gezamenlijk zouden moeten adresseren? Ik zal er een paar noemen.
Exacte cijfers
Diabetes is volksziekte nummer 1. Toch ontbreekt het aan exacte cijfers over bijvoorbeeld aantallen patiënte en complicaties. Data zijn gefragmenteerd en gedateerd. Diabetes-data zijn hard nodig voor transparantie, analyse en beleid. Het sterk groeiend aantal patiënten vraagt bovendien om een zo’n doelmatig mogelijke inzet van zorg. Meer gezondheid en participatie door betere zorg tegen minder kosten. Zorg op maat dus, de richtlijnen voorbij. Een ontwikkeling die de overheid zeker zou kunnen versnellen.
Standaarden, richtlijnen en implementatietools zijn veelal ontwikkeld voor ‘de gemiddelde Nederlander’ en ondersteunen zorgprofessionals onvoldoende in de benadering van moeilijk bereikbare groepen, terwijl diabetes juist bij hen in grote mate voorkomt. We kunnen participatie en gezondheid bevorderen door onze hoogwaardige diabeteszorg beter te laten aansluiten bij deze groepen. De overheid zou moeten willen bijdragen om deze innovatieslag te maken.
Het is van belang om mensen met een chronische aandoening, zoals diabetes, mee te laten doen, aan het werk te krijgen en te houden. De plannen en de partners zijn er maar zonder een betrokken overheid gebeurt er weinig. De Nederlandse Diabetes Federatie is als koepel succesvol met stakeholdersdialogen om knelpunten in de zorg gezamenlijk vlot te trekken; denk aan hulpmiddelen, insulinepomp-therapie, toegankelijkheid innovatieve middelen. De overheid is nodig om deze successen te borgen en implementeren.
Overigens bent u natuurlijk van harte welkom bij ons congres. Een prachtig programma. Inderdaad, diabetes in al zijn dimensies. Tot ziens op 18 maart in Amersfoort.
Inge de Weerdt
Directeur Nederlandse Diabetes Federatie
