Regelmatig duiken er berichten op over incidenten in de verpleegzorg en dat is feitelijk al meer dan een decennium het geval. Wie herinnert zich niet de pyjamadagen en meer recent een in verlegenheid gebrachte staatssecretaris Van Rijn?
Wellicht als reactie duiken er dan weer heel positieve berichten op die schijnen aan te geven dat het wel kan, goede verpleegzorg. Dat roept de vraag op wat dat eigenlijk is, goede verpleegzorg. Hoog tijd voor duidelijkheid.
Wat precies wordt verstaan onder verpleegzorg, is aan verandering onderhevig. Burgers rekenen op een zogeheten Zwitserleven-gevoel, maar de realiteit is anders. Op een gegeven moment is een onafhankelijk leven met volledig eigen regie niet meer aan de orde en dan biedt verpleegzorg hopelijk een veilige haven, althans daar rekenen we als individu en als maatschappij op. Steeds meer ouderen, van opeenvolgende generaties, stellen terecht steeds andere eisen aan dit type zorg.
Revolutie
Vanuit schaarste en als reactie op nieuwe verwachtingen rekent de samenleving terecht op een transitie en als het ware op een revolutie. Juist dat is een van oudsher zorgende en conservatieve sector niet op het lijf geschreven. Was het heel vroeger een vorm van liefdadigheid, nu is er recht op kwaliteit van bestaan tot en met een waardig einde. Het zijn deze ontwikkelingen die de verpleegzorg beïnvloeden en die iedereen feitelijk al heel lang heeft kunnen zien aankomen. Er wordt al jaren overlegd en gediscussieerd over de eisen waar goede verpleegzorg aan zou moeten voldoen. Het staat beschreven in diverse rapporten en visies op kwaliteit van betrokken branches en organisaties.
Juiste keuze
Toch blijven er in de praktijk discussies over definities en standpunten bestaan en is het voor partijen bijzonder lastig gebleken goede en concrete en vooral universele afspraken te maken. Afspraken over wat bewoners van verpleegzorg mogen verwachten en hoe we kunnen laten zien of die kwaliteit ook echt wordt geleverd. Burgers hebben uiteraard recht op dergelijke informatie. Alleen zo kun je immers de juiste keuze maken wanneer dat aan de orde is.
Prioriteit
Om die mogelijkheid te kunnen bieden en om kwaliteit te kunnen garanderen heeft het Zorginstituut in opdracht van de staatsecretaris van de kwaliteit van verpleegzorg prioriteit gemaakt. Er moet op korte termijn een Kwaliteitskader Verpleegzorg komen.
Kwaliteit van de verpleegzorg ontstaat in de relatie tussen de professional en de bewoner of cliënt. De inzet en motivatie van professionals in de verpleegzorg is zelden een probleem. Die doen individueel voor het overgrote deel hun uiterste best voor de bewoners. Het Zorginstituut vat haar opdracht daarom tweeledig op. Er dient een kwaliteitskader te komen, aangevuld door een leidraad Verantwoorde Personeelssamenstelling. Immers kwaliteit is ook afhankelijk van voldoende geëquipeerd en opgeleid personeel dat goed kan samenwerken en kan omgaan met technologische innovaties.
Regie
Recentelijk zijn de partijen die betrokken zijn bij de zorg in verpleeghuizen uitgenodigd de handen uit de mouwen te steken. Cliënten, zorgaanbieders, professionals en zorgverzekeraars werken op dit moment dan ook gezamenlijk aan een kwaliteitskader. In januari moeten de leidraad Verantwoorde Personeelssamenstelling en een concept kwaliteitskader klaar zijn. Het Zorginstituut bewaakt de totstandkoming daarvan nauwgezet met een groep experts uit de praktijk. In laatste instantie kan het Zorginstituut de regie volledig overnemen en zelf een kader opstellen.
Dringend beroep
De klok tikt en als voorzitter van de Expertcommissie Verpleeghuiszorg van het Zorginstituut doe ik een dringend beroep op alle betrokken partijen om de neuzen dezelfde kant op te richten. Pas wanneer alle partijen het samen eens zijn, weten mensen wat ze van verpleegzorg mogen verwachten en waar ze het kunnen krijgen. Dan komt verpleegzorg niet meer in het nieuws met incidenten, maar wordt het een vertrouwd instituut waar de burger op kan rekenen in die laatste kwetsbare fase.
Erik Buskens