In onze CAO Gehandicaptenzorg zijn afspraken gemaakt over een vergoeding voor het verrichten van onregelmatige diensten door onze medewerkers, de zogenaamde onregelmatigheidstoeslag (ORT). De kern van het artikel in de CAO is de koppeling van de vergoeding aan het verrichten van een onregelmatige dienst. Namens de werknemers hebben meerdere vakbonden de CAO ondertekend, waaronder NU’91.
Onlangs was in het nieuws dat de Haagse Rechtbank een uitspraak heeft gedaan over de toekenning van ORT tijdens vakantie aan een verpleegkundige van het HagaZiekenhuis. De verpleegkundige is, ondersteund door NU’91, in het gelijk gesteld. De basis voor de gerechtelijke uitspraak ligt in de interpretatie van een uitspraak van het Europese Hof in 2011. In die uitspraak wordt gesteld dat ORT deel uitmaakt van de beloning die ook in de vakantie moet worden doorbetaald. NU’91 viert deze uitspraak als een overwinning.
Alhoewel de reikwijdte van de uitspraak voor de gehandicaptenzorg nog moet worden onderzocht, laten we er gemakshalve eens van uitgaan dat deze uitspraak ook voor onze sector geldt. Wie is in dat geval dan een overwinnaar?
• De zorgaanbieder? Nee. Door de uitspraak stijgen de loonkosten in de zorg met ongeveer 1,5 procent. Terwijl de inkomsten eerder dalen door afgesproken prijskortingen in zorgakkoorden, tariefkortingen door zorgkantoren en een al aangekondigde bezuiniging in de Wet Langdurige Zorg in 2017.
• De cliënt? Ook niet, integendeel juist. Zelfs bij gelijkblijvende inkomsten kunnen stijgende kosten van personeel in de zorg alleen maar gecompenseerd worden door een lagere hoeveelheid van personeel in de zorg. Dat is een conclusie waar slechts basale rekenkundige kennis voor nodig is. De cliënt gaat dus geconfronteerd worden met minder begeleiding, want de formatie voor begeleiding zal ongeveer 1,5 procent lager worden.
• De zorgmedewerker? Wel de 98,5 procent van de medewerkers die in dienst kunnen blijven en een hogere vergoeding voor hun goede werk krijgen. Maar de overige 1,5 procent van de medewerkers zal hun baan verliezen. Nu lijkt 1,5 procent niet veel, maar we hebben het bij onze organisatie over ongeveer twaalf en landelijk over honderden gezinnen die een inkomen kwijtraken. Deze gezinnen zullen zich geen overwinnaar voelen.
Claims
Inmiddels krijgt onze organisatie de eerste claims van medewerkers binnen. Dat gaat via juridisch geformuleerde standaard brieven die beschikbaar zijn voor leden van NU’91. Het zou te prijzen zijn als NU’91 niet alleen goede sier maakt met hun gewonnen rechtszaak, maar dat zij ook de cliënten en medewerkers informeren over de nadelige gevolgen van de uitspraak.
Een gerechtelijke uitspraak is te respecteren, ook al gaat deze voorbij aan de bedoeling van het betreffende artikel in de CAO. Die bedoeling is een koppeling van een vergoeding aan het verrichten van een onregelmatige dienst, en tijdens vakantie wordt geen onregelmatige dienst verricht.
In lijn met de uitspraak van de rechtbank zou het mijns inziens verstandig zijn om in dit geval het complexe CAO-artikel inzake ORT te schrappen, en de vergoeding op te nemen in de vaste salarissen. Dat scheelt kosten in de uitvoering, zodat de overhead verlaagd kan worden. Op die manier kunnen we nog iets terug doen voor de cliënten en de 1,5 procent van de zorgmedewerkers. Ik zou NU’91 willen oproepen om hiervoor te pleiten in de lopende CAO-onderhandelingen. Als NU’91 dat doet, zijn ze voor mij een overwinnaar.
Controller bij Frion
