Het is bijna zover. Op 10 april presenteert de commissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen het advies ‘naar nieuwe zorgberoepen’.
Dat doen we tijdens een middagcongres in de Beatrixzaal van de jaarbeurs in Utrecht. De commissie nodigt u daar allemaal voor uit, u hoeft zich alleen maar in te schrijven. Het belooft echt bijzonder te worden, het zou jammer zijn als u dit mist.
Natuurlijk weten we al veel eerder wat er in het advies staat. In januari gaat het naar een aantal mensen die we de meelezers noemen. Zij geven ons kritische feedback. Het gaat natuurlijk naar de commissieleden, die lezen niet alleen, ze schrijven ook mee op basis van persoonlijke expertise. Begin februari gaat het advies ter eindredactie en dan naar de vormgever en de drukker, om het uiteindelijk op 10 april aan u te kunnen presenteren en te kunnen overhandigen aan de Minister.
Bekwaamheden
We kunnen dus eigenlijk best een tipje van de sluier oplichten zonder alles weg te geven. Om te beginnen hebben we het regelmatig gehad over een nieuwe beroepenstructuur. Dit wekt toch op zijn minst de suggestie dat er ook een oude beroepenstructuur is of een huidige.
Niets is in mijn ogen minder waar. We constateerden in 2012 dat we meer dan 2.400 verschillende beroepen en functies hebben in de gezondheidszorg en dat er bijna iedere week een bij komt. We constateerden ook dat er meer dan 1.700 verschillende zorgopleidingen zijn en dat we soms opleiden voor beroepen die in de praktijk helemaal niet bestaan. Ook vonden we soms tien verschillende curricula voor dezelfde functie (Nivel, 2012). Van structuur is dus geen sprake.
De vraag rijst nu natuurlijk of we wel een nieuwe beroepenstructuur moeten maken. Of het niet juist geen structuur zou moeten zijn, maar veel meer een dynamisch continuüm van bekwaamheden dat gericht is op de zorgvraag.
Burgers
Een ander punt is het functioneren van burgers. Dit is een van de belangrijkste uitgangspunten van de commissie. Het legt een zware hypotheek op de schouders van de toekomstige zorgprofessionals. Want als we ons richten op het functioneren van burgers, zullen we de burger integraal moeten benaderen binnen de context van de burger zelf. Alleen de kwaal of de aandoening bestrijden, is niet genoeg. Bovendien gaat de commissie ook uit van een nieuw concept van gezondheid (Huber, 2014). Dit betekent dat de burger de regie krijgt en als dit (nog) niet kan geholpen wordt om de regie te krijgen.
Dit betekent nogal wat voor de toekomstige zorgberoepen. Er zal veel meer onderling samengewerkt en afgestemd moeten worden. De burger gaat hier deel van uitmaken. Shared decision making gaat veel verder dan een keukentafelgesprek of een gesprek in de spreekkamer.
Spannend
Nog een punt is dat burgers veel meer zelf gaan doen. Dit kunnen ze niet alleen, ze willen dit ook. Technologie, mobile health en domotica gaan hierbij helpen. Afstand komt in een heel ander daglicht te staan, net als professionele autonomie en hoofdbehandelaarschap. Dat het spannend wordt, hoef ik u niet meer te zeggen. Dat u geen rijtje nieuwe beroepen krijgt, is nu ook duidelijk. Wat er dan wel wordt geadviseerd, bewaren we tot 10 april.
Ik wens u een mooi en inspirerend nieuwjaar.