Het zorginkoopproces lijkt zo langzamerhand een jaarlijkse Tantaluskwelling te worden. Net als in de mythe lijkt het heel eenvoudig, maar een goed resultaat blijft onbereikbaar. Iedere instantie maakt eigen beleid en daarmee onstaat een super bureaucratisch moloch.
“Wij menen de ruimte te hebben de basis op een percentage van het maximum tarief te mogen vaststellen omdat wij aldus binnen de beperkt beschikbare financiële middelen die bestemd zijn voor de uitvoering van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten beleid te kunnen voeren.”
Opslag
Bovenstaande zin heb ik gekopieerd uit de reactie van ‘ons’ Zorgkantoor op ons bezwaar tegen hun korting vanwege… Ditmaal was het de prijsafslag van 1,5 procent op de Mediquest-kwaliteitsscore. Zij noemen het overigens opslag, omdat zij menen het tarief te moeten verlagen (94,5 procent) om eigen beleid te kunnen voeren. Daarna spreken ze over opslagen voor dingen die bij hun beleid passen. Dit is iedere keer weer een verrassing wat dit zal wezen.
Circus
Ieder jaar maken we dit circus mee en ik wil dit graag een keer aan de orde stellen. Zeker omdat het circus nu nog verder wordt opgetuigd; zorgverzekeraars en gemeenten gaan een duit in het zakje doen. Wij zijn dit jaar met zo’n tien inschrijvingen bezig op de verschillende onderdelen van onze dienstverlening en ieder jaar verzinnen de ‘zorgverkopende’ partijen wel weer een nieuw bureaucratisch fenomeen.
Geen alternatief
De hoge hoed had dit jaar naast de ‘kwaliteitsopslag’ een Segment 1 verpleegkundige die onder een soort White Label in een concurrerende markt moet opereren onder het toeziend oog van een governancecommissie. Ook de verklaring omtrent het gedrag van de bestuurder is dit jaar een absoluut noodzakelijke aanvulling. Alle aanbieders schudden het hoofd, maar aangezien ze geen alternatief hebben ten opzichte van deze monopolistische verkopers, gaan ze toch weer een poging wagen er wat van te maken.
Eigen beleid
Omdat bij ons inmiddels tien tot vijftien mensen bezig zijn om aan al dit bureaucratisch geweld tegemoet te komen, wil ik graag dat hier paal en perk aan wordt gesteld. Ik begrijp echter ook dat als opvatting zoals door het Zorgkantoor hierboven is verwoord blijft bestaan, dit niet zal veranderen. Iedere zichzelf respecterende organisatie moet dan wel iets bedenken wat als eigen beleid kan gelden.
Veel Zorgkantoren hebben nu bedacht om vanuit de CQ-index, waar wij inmiddels massaal vanaf willen, een kortingsinstrument te ontwikkelen om de kwaliteit te bevorderen. Aanvankelijk voldeed niemand bij ons in de regio aan de criteria, die vervolgens zijn opgerekt waardoor één heel kleine organisatie voldoet. Alle andere instellingen voldoen dus niet aan de criteria en het inzicht van het Zorgkantoor over kwaliteit. Om dit gebrek aan kwaliteit te verbeteren, verlaagt men het budget met 1,5 procent of zo u wilt verhoogt men het verlaagde budget niet met 1,5 procent. Ik ontkom niet aan de indruk dat er een stok is gevonden om een zorgaanbieder te slaan met een korting. Ditmaal onder de goed klinkende noemer kwaliteit.
Cliënten
Ik vraag mij af of de manier waarop dit proces nu jaarlijks plaatsvindt niet ter discussie kan staan. Volgens mij moeten we streven naar een zorgvuldige zorginkoop waarbij de belangen van de cliënten zo goed mogelijk worden gediend. Niet het beleid van het Zorgkantoor of het belang van de zorgorganisatie dienen te prefereren.
Het gaat erom dat wij de beperkte financiële middelen zo goed en efficiënt mogelijk aanwenden voor de zorg. Laten partijen dat voor ogen houden in plaats van de veronderstelde tegenstelling in belangen. Bij mijn weten is er geen enkele reden om dit onder de oneigenlijke druk van de aanbestedingsregels te brengen. Dit brengt alle flauwekulregels die niet in dit proces passen met zich mee en benadrukt de tegenstelling.
Lager zorgverbruik
De oplossing is dat de cliënten hier zelf nadrukkelijk een stem in hebben. Ik ken de terughoudendheid van de overheid hierin vanwege de fraude-ervaringen met het PGB. Toch ben ik ervan overtuigd dat er een goed systeem te bedenken is waar de cliënt de doorslag geeft bij de zogenoemde zorginkoop.
Onze ervaringen met het (experimentele) persoonsvolgend budget laten zien dat dit prima kan en in ieder geval leidt tot een lager zorgverbruik. Dit zal wel niet zo snel gerealiseerd kunnen worden, maar laat alsjeblieft voor de toedeling van de middelen van de nieuwe Wet Langdurige Zorg niet weer een instituut ontstaan dat eigen beleid hierin gaat voeren.
Anton Metske
Raad van Bestuur Archipel Zorggroep