Mevrouw Jansen heeft zorg en ondersteuning nodig en krijgt daarvoor een indicatie voor zorg met verblijf. Ze woont in een dorp in Noord Groningen en wil daar graag blijven, in de buurt van haar vrienden en haar dochter.
Het verpleeghuis heeft niet onmiddellijk plek, ze komt op de wachtlijst. In termen van de overheid is ze een wenswachtende. Niet omdat ze in een verpleeghuis wenst te wonen, maar omdat ze in een specifiek verpleeghuis wenst te wonen.
Over de terminologie alleen kun je al een hele discussie voeren. Maar waar ik nog meer over val, is dat we (VWS, de politiek, de verzekeraars, de cliënten en de zorgondernemers) enerzijds zeggen dat de keuze van de cliënt leidend moet zijn, maar anderzijds toch het systeem voorop blijven stellen. We willen dat zorg dichtbij geleverd moeten worden en we vinden het belangrijk dat familie betrokken is bij de zorg en graag ook een handje helpt. Dat heeft de staatsecretaris in Nieuwsuur op maandagavond nog eens benadrukt. Toch ontstaat de situatie dat het verpleeghuis in het dorp van mevrouw Jansen wel leegstaande appartementen heeft, maar geen cliënten opneemt.
Verdeling en risico’s
Want voor die plekken heeft de zorgorganisatie geen contract kunnen sluiten met het zorgkantoor. De zorgorganisatie biedt mevrouw Jansen geen appartement aan, omdat het zorgkantoor nog niet weet of het de kosten van mevrouw Jansen wel gaat vergoeden. Het zorgkantoor is zelf nog onzeker of het genoeg geld te verdelen heeft in de regio. We zijn bang voor het systeem.
Genoeg geld
Maar als we de wens van de cliënt zo belangrijk vinden, dan moeten we daar ook aan tegemoet komen en ons niet laten weerhouden worden door regels en onzekerheid over bekostiging. Als zorgaanbieders hebben we een verantwoordelijkheid, zeker. We moeten helder communiceren met de cliënten op de wachtlijsten en goede afspraken maken met de zorgkantoren. Maar als er genoeg geld is voor de mensen die nu zorg in een verpleeghuis willen ontvangen, dan moet het ook zo zijn dat alle zorgvragers die opgenomen willen worden, zoveel mogelijk terecht kunnen bij de zorgorganisatie van hun keuze.
Herverdeling
De NZa en de staatssecretaris stellen in Nieuwsuur dat er genoeg geld is. En als er genoeg geld is, dan kan de rekening betaald worden door het zorgkantoor. Het is een kwestie van herverdeling van het geld en dus loslaten van het huidig bekostigingssysteem. Dat lijkt mij een simpele gevolgtrekking waarmee we het misleidend beleid rechttrekken.
Wensen vervullen
Als we dát voor elkaar krijgen: dat zorgorganisaties zonder risico van onbetaalde rekeningen cliënten opnemen, dan wordt de cliënt beter bediend en de wachtlijsten worden korter. Mensen die dan helaas nog op een wachtlijst blijven staan, moeten we een keuze bieden: wachten op een plekje in het verpleeghuis van de eerste keuze; of thuis met een volledig pakket thuis (VPT) of modulair pakket thuis; of al dan niet tijdelijke opvang bieden op een andere locatie. Door de zorg te bieden op de plaats waar hij gevraagd wordt, kunnen we daadwerkelijk uitvoering geven aan de wensen van de wenswachtenden.
Aad Koster
Directeur ActiZ