In de wandelgangen na het sluiten van het zorgakkoord zei een zorgbestuurder “Hè hè, eindelijk rust in de markt.” Aan mijn opgetrokken wenkbrauwen moet hij gezien hebben dat ik er anders over denk. De afspraken nodigen uit tot actie, niet tot rust.
Laat er geen misverstand over bestaan: de nieuwe bestuurlijke afspraken lossen veel op. Veldpartijen krijgen duidelijkheid. Ze krijgen een lijst met rechtmatigheidsrisico’s en bijbehorende normen waaraan ze de declaraties 2012 en 2013 moeten toetsen. Ziekenhuizen worden uitgenodigd tot zelfreflectie via self assessments. Doelmatigheidsrisico’s uit het verleden zijn afgesloten. Zodoende is er voor veel ziekenhuizen weer uitzicht op een goedkeurende verklaring van de accountant, wat ook de banken tevreden stelt.
Toch kunnen we niet achterover leunen. Een ziekenhuis kan in een self assessment vrijwel onmogelijk vaststellen dat medicatie die in een zorgproduct thuishoort ten onrechte ook bij een apotheek wordt gedeclareerd. Of dat het op een bepaalde diagnose veel meer klinische opnames doet dan haar peers en dus waarschijnlijk niet doelmatig werkt. Daar zijn data van buiten het ziekenhuis voor nodig die veelal niet beschikbaar zijn bij een self assessment.
De genoemde lijst is een welkome stap, zeker voor accountants. Maar om met de woorden van Donald Rumsveld te spreken: veel van de belangrijkste risico’s zijn unkown unknowns en staan per definitie niet op een limitatieve lijst.
Gepast gebruik
Wij hebben ook belang bij de afspraken die nu gemaakt zijn. Als de kwaliteit van de registratie en facturatie goed is, helpt dat ons om zorg in te kopen en afspraken te maken over kwaliteit, prijs en volume. Maar dan komen we er niet als we alleen de aandacht schenken aan de rechtmatigheidsrisico’s. Uit interne analyses van Achmea blijkt dat het grootste potentieel niet ligt bij rechtmatigheidsrisico’s die op een limitatieve lijst passen, maar op het gebied van doelmatigheid met als belangrijkste thema gepast gebruik van zorg.
Verbeteren
Wat nu? Historisch zijn de financiële consequenties in relatie tot doelmatigheidsrisico’s afgesloten. Maar het kan toch niet zo zijn dat we over drie jaar weer een akkoord over de doelmatigheidsrisico’s van nu nodig hebben. De luwte die nu door de afspraken ontstaat, moeten we aangrijpen om de komende jaren de doelmatigheid van zorg aanzienlijk te verbeteren.
Controles
Bij Achmea geven we dit concreet invulling door een controlestrategie die zowel focust op repressieve controles op rechtmatigheidsrisico’s als op preventief toezicht op doelmatigheidsrisico’s. Anders dan bij repressieve controles is bij het adresseren van doelmatigheidsrisico’s samenwerking met zorgaanbieders en een focus op gedragsverandering in plaats van terugvorderingen cruciaal.
Actie
Het moge duidelijk zijn dat ik voorstander ben van actie boven rust. Ik roep daarom mijn medeveldpartijen op om niet achterover te leunen, maar de handen ineen te slaan en gezamenlijk actie te ondernemen om de zorg doelmatig te houden. Wij gaan graag met ziekenhuizen en andere verzekeraars aan de slag om ook naar de toekomst toe een voor alle partijen werkbaar systeem van controles te hanteren. Dat zijn we niet alleen verplicht aan onze verzekerden, maar ook aan onze kinderen.
Arend Jan Poelarends
Manager Zorginkoop Medisch Specialistische Zorg en GGZ bij Achmea