‘Acute zorg is geen acuut probleem’ zeggen de ziekenhuizen uit Noord-Nederland. Er is meer tijd nodig om een gezamenlijke en inhoudelijk onderbouwde dialoog te voeren over acute zorg.
Gelukkig zien we dat er op veel plaatsen in het land inmiddels een dialoog plaatsvindt tussen verzekeraars en ziekenhuizen. Waar ziekenhuizen met eigen plannen komen om de acute zorg te verbeteren en zorgverzekeraars open staan voor die plannen gaat het goed.
Toch horen we de terechte bezwaren uit het noorden ook uit andere windrichtingen. Ik noem er een paar.
Acute basiszorg en acute complexe zorg
Het is belangrijk om een aantal zaken van elkaar te onderscheiden. Allereerst het verschil tussen acute basiszorg en acute complexe zorg. Centralisatie bij complexe zorg is goed vanwege het specialistische karakter van de behandelingen, en dat gebeurt ook al langer. Bij oncologische chirurgische ingrepen en dotterbehandelingen bijvoorbeeld. Maar bij basiszorg is dat niet nodig. En wat betreft het verschil tussen complexe en basiszorg, laat daar vooral de medisch specialist iets van vinden. Het is hun vakgebied ten slotte.
Acute zorg voor ouderen
Elk ziekenhuis heeft een spoedeisende hulp nodig waar een patiënt direct terecht kan voor acute basiszorg, denk aan de groeiende groep ouderen in onze samenleving. Frank Bosch stelt het scherp in zijn blog op Artsennet van 6 februari: ‘Ook wordt de grootste groep patiënten vergeten: de oudere patiënt met meerdere aandoeningen.’
Volumenormen
Het weghalen van patiëntenstromen uit een ziekenhuis heeft enorme gevolgen voor het betreffende ziekenhuis maar ook voor de omliggende ziekenhuizen. Want de zorgvraag verdwijnt niet, de patiënt wordt alleen naar een ander ziekenhuis vervoerd. Dit kan echt niet alleen gebeuren op grond van volumenormen en cijfers. Vanuit financieel oogpunt is schaalvergroting verder geen noodzaak, zo blijkt ook uit het rapport van Ipse studies ‘Schaal en synergie-effecten bij spoedeisende hulp‘. De zorg in de academische centra is bijvoorbeeld zeker niet goedkoper dan in de kleinere ziekenhuizen. Het is dan ook merkwaardig dat in veel regioplannen van zorgverzekeraars een enorm deel van de stroom laagcomplexe spoedeisende patiënten juist naar academische centra wordt verlegd.
Gezamenlijke dialoog
Een ander gehoord bezwaar is: ‘Acute zorg moet in de regio worden georganiseerd in overleg tussen de individuele ziekenhuizen en zorgverzekeraars.’ Gelukkig gaat dit in een groot deel van het land inmiddels goed: de juiste partijen zitten aan tafel, met de juiste definities en met de juiste doelstellingen. Zoals onze leden uit het noorden zeggen: ‘Het startpunt is volgens de ziekenhuizen een gezamenlijke dialoog met ZN met als doel om kwaliteits- en doelmatigheidswinst hand in hand te laten gaan met oog voor de consequenties voor de niet-acute zorg.’
Een gezamenlijke dialoog over kwaliteits- en doelmatigheidswinst en de consequenties voor niet-acute zorg. Dat lijkt mij het juiste uitgangspunt.
Margot van der Starre
Directeur Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)