Twaalfuursdiensten zijn onderdeel van de cao-onderhandelingen in algemene ziekenhuizen. Er is inmiddels veel praktijkervaring mee. Deze diensten kunnen een lust zijn, als medewerkers niet uitsluitend in twaalfuursdiensten werken.
Het grote voordeel van deze diensten voor de medewerker is natuurlijk het geringe aantal opkomsten. De twaalfuursdiensten geven gevoelsmatig meer ‘echte’ vrije tijd, terwijl er toch veel uren gewerkt worden. Ook hoor ik van verpleegkundigen en verzorgenden dat ze het werken in een twaalfuursdienst rustiger vinden. Ze smeren de noodzakelijke rapportages en administratie uit over een groter tijdvak. Ook patiënten en cliënten zijn overwegend positief over de langdurige aanwezigheid van ‘hetzelfde gezicht’. Er is minder werkoverdracht en meer continuïteit.
Nadelen
Volgens mij onderschatten de meeste medewerkers de nadelen van de twaalfuursdienst. De vermoeidheid na afloop van zo’n dienst is groot. Het werk is fysiek en mentaal zwaar en zeker in de laatste twee à drie uur van de dienst is dat dubbel en dwars te voelen.
Van Huis
Een ander nadeel is dat medewerkers langdurig van huis zijn. Bovenop de werkuren komt ten minste 45 minuten pauzetijd en de tijd voor het woon-werk verkeer. Er is die dag geen ruimte meer voor privé activiteiten. Wie de hele dag ‘in touw’ is, merkt dat de volgende dag.
Fluctuaties
Twaalfuursdiensten moeten passen bij de fluctuaties in de zorgzwaarte. Met twee van dergelijke diensten in een etmaal zijn er slechts twee momenten om het aantal medewerkers aan te passen. Dat is te weinig om mee te kunnen ademen met schommelingen in de zorgzwaarte.
Star
Om de diensten een lust te laten blijven, verdient het aanbeveling om ze af te wisselen met andere diensten. Af en toe zo’n lange dienst is prima, maar wie uitsluitend in dergelijke diensten werkt, bouwt structureel vermoeidheid op.
Het primaire afdelingsbelang moet voorop staan bij de organisatie van de werktijden. Een dienstenstructuur met hoofdzakelijk twaalfuursdiensten is star. Wie werkt met een diversiteit aan diensten speelt gemakkelijker in op fluctuaties in de vraag naar zorg. En voorkomt dat de twaalfuursdiensten een last worden.
—
Meer weten over human resource management (hrm) en management development in de zorg? Via Skipr hrm blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op dit gebied.