Een immens populaire term, vooral bij zorgverzekeraars: shared savings. Herschikking van taken en middelen levert besparing op, en een deel van het geld dat vrij komt vloeit terug naar ‘het veld’. Financiële prikkels op de juiste plaats; iedereen blij.
Inmiddels wordt de term in de geboortezorg geïntroduceerd. In veel sectoren mag het een verademing zijn, maar wat mij betreft voorlopig geen shared savings in de geboortezorg.
Hoezo goedkoper?
Het gaat niet goed in de geboortezorg: teveel sterfte, te weinig samenwerking en onvoldoende de cliënt in de hoofdrol. Er moet en er kan veel veranderen in de geboortezorg. Een nieuwe zorgstandaard, herschikking van taken, andere organisatievormen en een nieuwe bekostigingssystematiek. Maar wordt het ook goedkoper? Ik geloof zeker dat er op onderdelen besparingen gerealiseerd kunnen worden. Maar komt er daarmee de komende jaren ineens geld vrij in de geboortezorg? Geloof ik niks van. Daar zit mijn moeite met het idee achter shared savings. Hoezo goedkoper? Meer kwaliteit, één elektronisch dossier voor de cliënt (kost miljoenen!), veel meer samenwerking en afstemming onderling. Kortom: een gigantische systeemswitch in de geboortezorg, de komende drie jaar. Dat kost kapitalen. Het zou een nooit eerder vertoonde krachttoer zijn in de gezondheidszorg als dat allemaal kan zonder één cent extra.
Vervolgens veronderstelt de term shared savings dat die ‘winst’, de opbrengst van de verwachte kostenbesparingen bij voorbaat voor een deel terugvloeit naar de zorgverzekeraar in plaats van voor 100 procent ingezet wordt voor zorg of innovatie. Alsof de zorg bij voorbaat 10 procent goedkoper kan, en we blij mogen zijn dat we de helft daarvan zelf mogen houden.
105 procent
Ik zou het om willen draaien. Integrale financiering houdt in dat de contractering – die de zorgverzekeraar nu nog per regio zelf regelt met tientallen verloskundige maatschappen, ziekenhuizen, kraamzorgorganisaties en echocentra – overgenomen wordt door de regio zelf. Dus de contracteer- en declaratieafdeling van de zorgverzekeraar kan nagenoeg worden opgeheven – diverse zorgverzekeraars anticiperen daar al op – en de regio neemt het over! Daar, dicht bij – en wat mij betreft mét de cliënt en met alle partners in het verloskundig samenwerkingsverband – wordt een systeem opgezet om dit alles zelf in te regelen en goed te laten verlopen. Ook dat kost geld. Ik ga daarom voorlopig uit van 105 procent van het huidige geboortezorgbudget. Want ook dat is substitutie: én het werk én het geld verschuift van zorgverzekeraar naar regio.
Slechte timing
Dus, hoezo shared savings?! Hebben zorgverzekeraars een bezuinigingsdoelstelling op geboortezorg voor de komende jaren? Een slechtere timing is niet denkbaar.
Het College Perinatale Zorg (CPZ) deed een appèl op de zorgverzekeraars de sector van de geboortezorg drie jaar ‘rust te gunnen’ door even niet te morrelen aan het budget van de geboortezorg. Lijkt me heel verstandig!
Frans Annot
directeur STBN
STBN adviseert professionals in de geboortezorg bij samenwerking en innovatie, en is gespecialiseerd in het omzetten van idealen in zorgconcepten die werken.