De toekomst van de zorg wordt anders, een toekomst die gisteren is begonnen. De najaarscongressen, een filmpje van VWS, ingesproken door de staatssecretaris zelf (zie onderaan het blog), deltaplannen en transitieprogramma’s: we gaan anders met en voor elkaar gaan zorgen.
Meer samenredzaamheid, het appèl dat op mensen wordt gedaan om zelf te blijven participeren naar vermogen en de aandacht voor gezond leven spreken mij zeer aan.
Denkfout
Het was reeds in januari 2010 dat onder andere Actiz met een adviesrapport aan de slag is gegaan dat deze zaken als vertrekpunt voor de zorg nam. Dat het DNA van de verzorgingsstaat de transitie in de weg zit, is ook waar. Anders zorgen gaat dominant over anders financieren en daarbij maken we een ouderwetse denkfout. We slaan de hoofdrolspelers uit het primaire proces over en denken dat die andere zorg weer maakbaar is.
Thuis wonen
Zo wil de wind die waait ons doen geloven dat langer thuis blijven wonen geweldig is en ook nog eens goedkoper. Inderdaad niemand wil graag zijn eigen thuis verlaten. Happy en gezond oud worden in je eigen huis en dan opeens dood zijn, dat is ieders wens. De waarheid is dat de laatste levensfase in de meeste gevallen anders verloopt. En mensen willen daar wonen, waar ze het leven dat hun inmiddels overkomt goed kunnen leiden. In veel gevallen is het eigen huis een te groot huis en/of toegerust voor fitte gezinnen. De laatste levensfase stelt nieuwe eisen aan wonen. En die wensen verschillen zoals mensen verschillen. Helaas is het aanbod aan beschikbare uitwerkingen nog eenzijdig en ingewikkeld bereikbaar. Werk aan de winkel!
Meer zelf betalen
Sec langer thuis blijven wonen, in veel gevallen inmiddels alleenstaand, is meestal duurder dan ergens met anderen samen wonen. Echter, wie thuis blijft wonen, betaalt dit zelf, en dus nemen publieke uitgaven af. Alle aandacht voor langer thuis blijven wonen is een manier om de ouderen meer zelf te laten betalen voor wonen. Ik denk ook dat dit in veel gevallen prima kan en ander, privaat geld vrij laat komen ter besteding. Dit past bij de gedachte van behoud van autonomie van mensen: je hele leven betaal je voor wonen, dat is niet anders als je oud bent. Maar als je dan ook zelf betaalt, mag je dan ook nog wat kiezen?
Verzorgingsdenkfout
Langer thuis blijven scheelt dus publiek geld en dat is nu belangrijk. Ondertussen wordt een nieuw leger professionals voor de wijk opgeleid, allemaal HBO, dat is wat er nodig is. Of niet? Bezint eer ge begint! Hier begaan we de bewuste verzorgingsdenkfout.
Bij de huidige koers betalen ouderen straks privaat allemaal meer dan nodig is voor wonen, terwijl de publiek gefinancierde zorg in de wijk binnen de kortste keren onbetaalbaar wordt. Wees inmiddels wijzer! Investeer in variatie van wonen voor ouderen en stimuleer deze markt. Organiseer anders zorgen daar om heen. Rust mensen die al in de zorg werken toe om te kunnen werken met domotica, social media en leer hen beter te sparren met informele zorg. Dan gaan we met hetgeen we nu hebben echt anders doen. En dat levert op. Voor de ouderen zelf, die hun woonkosten zien dalen en toch heel fijn wonen. Voor de staat die meer met minder kan bereiken. Voor de huidige zorgwerkers die werk behouden en aansluiting houden met de arbeidsmarkt van morgen. Belangrijkste opdracht? Hoe bewerken we het DNA van de verzorgingsstaat om van anders denken naar anders doen te komen?
Monique van Doorn
Van Doorn is directeur van Casemanagement Services. Zij onderneemt sinds 1995 met casemanagementconcepten en programma’s. In de Gezondheidszorg werkt zij nu mee aan de implementatie van Andere handen community. Zij twittert als @Doorn1