Je ziet ze overal: op straat, op het voetbalveld, op schoolpleinen. Jongens in outfits van FC Barcelona. FC Barcelona is ‘cool’ en jongeren willen zich daar aan verbinden. Stoer is dat FC Barcelona zich onlangs gecommitteerd heeft aan een Europees stoppen-met-roken programma.
FC Barca
De spelers van FC Barcelona zijn, als bekende voetballers, een rolmodel voor deze jongeren. Maar ook de burgemeester van New York, Michael Bloomberg, is een ambassadeur voor een gezonde leefstijl. Hij heeft een verbod op 1,5 liter bekers frisdrank ingesteld en laat sigaretten uit het zicht verkopen. Het redden van levens is voor Bloomberg de rode draad in zijn beleid.
Stip op de horizon
Bovenstaande voorbeelden tonen dat gezondheidsmaatregelen op een eenvoudige en budgetneutrale wijze ingevoerd kunnen worden. Sterker nog, het borgen van een gezonde leefstijl kost de maatschappij niet veel, maar levert juist meer op. Van Rijn en Schippers presenteerden in mei hun Nationaal Programma Preventie, maar de stip op de horizon kan volgens de 2e kamer nog wat duidelijker geschetst worden. Daarom het voorstel om te kijken welke lange-termijndoelstellingen we voor de preventieplannen van Schippers en Van Rijn kunnen bepalen. Welke stippen op de horizon kunnen we overnemen van FC Barca en de Amerikaanse burgemeester, en ons afvragen, net als Bloomberg vaak doet, “hoe kunnen we ervoor zorgen dat met deze maatregelen levens gered worden?“
Rookvrije samenleving
Pas geleden heeft naar aanleiding van het Nationaal Programma Preventie de Tweede Kamer gepleit voor een Nederlandse ambassadeur voor preventie. Van Rijn wil deze mogelijk aanwijzen als de definitieve versie van dit Programma is vastgesteld. Maar hoe gaat de ambassadeur de doelstellingen van het Nationaal Programma Preventie uitdragen? En, nog belangrijker, wat zijn deze doelstellingen, de zogeheten stip op de horizon, tot aan 2025? Zou het niet geweldig zijn als in 2025 de belangrijkste preventiedoelen gehaald worden, namelijk dat een nieuwe generatie rookvrij op groeit, dat niet-roken de sociale norm is, dat kinderen niet meer verleid worden om te roken, omdat sigaretten – net zoals in New York – uit het zicht verkocht worden, dat er 100% rookvrije sportvelden en schoolpleinen en horecagelegenheden zijn en dat jonge rokers niet meer verleid worden door kleurige, hippe pakjes?
Meer dan voetbalambitie?
Om deze doelen te bereiken ligt er een gedeelde verantwoordelijkheid: scholen, sportverenigingen, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen, bedrijven, overheden: allen hebben een rol om deze stip op de horizon te verwezenlijken. Schippers en Van Rijn kunnen deze doelstellingen, de stippen op de horizon, vastleggen in hun Nationale Preventie Plan. Zo kunnen in 2025 rokers gemakkelijker stoppen met roken en beginnen jongeren niet meer met roken. En wat zou nou mooier zijn dan dat de ambitie van FC Barca ook overwaait naar onze Nederlandse voetbaltalenten en als onze topclubs dit prachtige voorbeeld volgen! De mooiste doelstip op de horizon… het is toch eigenlijk een schot voor open doel voor onze bewindspersonen?
Onno van Schayck
Hoogleraar preventieve geneeskunde