In Duitsland betalen zorginstellingen vaak minder voor dezelfde medische producten dan zorginstellingen in Nederland. Een van de redenen is dat in Duitsland de inkoopstromen meer worden gebundeld. Om medische multinationals echt partij te kunnen bieden, zullen we internationale samenwerking moeten nastreven.
Blik over de grens
Duitsland telt 2200 ziekenhuizen; Nederland telt er 80. Maar waar wij grotendeels individueel inkopen en af en toe gebruik maken van een van de ruim twintig inkoopsamenwerkingsverbanden, kopen de Duitse ziekenhuizen grotendeels in via een van de dertien samenwerkingsverbanden die in Duitsland actief zijn. Zeven daarvan maken onderdeel uit van een (geprivatiseerde) keten en de andere zes zijn zogenaamde GPO `s (Group Purchasing Organisations). In Nederland probeert iedereen zijn individuele voordeel te creëren. Dat hoort ook bij de Nederlandse handelsgeest. Maar de Nederlandse ziekenhuizen kunnen hierin een belangrijke slag maken.
Prijsvoordeel
In Duitsland kiezen instellingen voor een inkooporganisatie en ze dekken via die samenwerking zoveel mogelijk van hun inkoopspend af. De inkoopcombinaties vertegenwoordigen het inkoopvolume van soms wel meer dan honderd ziekenhuizen, waardoor veel sneller grotere volumes ontstaan en dat heeft effect op de prijs. In Duitsland kopen ze simpelweg goedkoper in. In sommige gevallen – bekende voorbeelden zijn implantaten– loopt het prijsvoordeel op tot meer dan 30 procent (Ecorys, 2011). In Nederland krijgen we dat niet zomaar voor elkaar. Dat heeft ook met cultuur te maken. De Duitse instellingen zijn hiërarchischer georganiseerd en zijn daardoor beter in staat zaken te doen met minder voorkeursleveranciers; in ons land hebben specialisten een veel grotere autonomie in de leverancierskeuze.
Medische inkoop
Medische hulpmiddelen worden geproduceerd door wereldspelers. We bestellen bij leveranciers die in hun eentje miljarden omzetten, soms meer dan er in Nederland in totaal aan ziekenhuiszorg wordt uitgegeven. Om die medische multinationals partij te bieden, zullen we echt krachten moeten bundelen. Zelfs als we in Nederland alle ziekenhuizen verenigen in één inkooporganisatie, dan nóg is het maar de vraag of we groot genoeg zijn om voldoende op te kunnen tegen deze multinationals. Het is mijn overtuiging dat we over landsgrenzen heen moeten samenwerken en dat we Europese contracten moeten gaan afsluiten – waar we dan weer nationaal en individueel invulling aan kunnen geven.
Europese GPO
In mijn visie worden Nederlandse ziekenhuizen in de toekomst via Intrakoop onderdeel van een Europese GPO. Een GPO die namens ons – en alle andere aangesloten instellingen in de andere landen – tegendruk biedt aan multinationale leveranciers. En die tot scherpe afspraken komt, die worden vastgelegd in een raamovereenkomst. In de levensmiddelenbranche gebeurt dat al. Daar wordt al Europees onderhandeld. Dus het kan. Maar eerst moeten de zorginstellingen zich op nationaal niveau organiseren en voldoende volume samenbrengen. Anders krijg je het internationaal zeker niet voor elkaar. Als we het aantal inkooppartijen in Nederland terugbrengen tot twee of drie, kunnen we sterke internationale verbonden sluiten. We hebben als zorg nog een wereld te winnen.
Frank Kaptein
Directeur/bestuurder van Intrakoop