Precies een jaar geleden schreef ik over de prominente rol van de tandarts bij preventie. Tandartsen, maar ook de preventie-assistent, orthodontisten, mondhygiënisten en andere mondzorgprofessionals kunnen naast voorlichting geven, ook in een vroeg stadium in de mond eerste symptomen van ziekten elders in het lichaam herkennen.
Mooi om te zien dat het nu ook op de agenda van de Tweede Kamer staat met het Nationaal PreventieProgramma (NPP). Ik denk optimistisch dat het door mijn blog kwam.
Leefpatroon cliënt
De tandarts is de meest bezochte medisch professional in Nederland; hij ziet vrijwel álle Nederlanders 2 á 3 keer per jaar. Tandartsen kijken bij een controle niet alleen naar de tanden en kiezen. Ze kijken naar de gehele mond, hoofd en hals en zien daarin het leefpatroon van de patiënt. De belangrijkste risicofactoren voor de mondgezondheid en daarmee de algemene gezondheid zijn roken en alcoholmisbruik. De eerste merk ik binnen 10 seconden. Ik ruik het en ik zie het zo gauw de patiënt zijn mond opendoet. De tweede is moeilijker en vraagt inzicht in de levensstijl over een langere periode. Deze twee genotsmiddelen zijn veruit de belangrijkste oorzaken voor mondkanker blijkt uit onderzoek. Ik had het graag anders gezien.
Vroegtijdige signalering
Vroegtijdige signalering van symptomen is van levensbelang schreef het Nederlands Tandartsenblad vorige maand. Mondkanker, diabetes en reuma en vele andere ziekten kunnen in een vroeg stadium gesignaleerd worden door de tandarts. Maar voorkomen is nog beter. Preventie door middel van poetsinstructie, advies over mondhygiëne zijn bekend bij de tandarts. Toch beperkt een tandarts zich niet tot poetsen, stoken en ragen.
Zelf nadenken
Ik besteed bewust veel tijd aan preventie in mijn tandartspraktijk. Soms zien mensen mij dan als de politieagent of schoolmeester die ze vertelt wat ze wel en niet mogen doen. Dat is een misverstand. Mijn patiënten vertel ik veel liever hoe ze zélf zorg kunnen dragen voor hun gebit en mondgezondheid. Ik laat hen de feiten en gevolgen zien. De patiënt maakt zelf zijn keuzes, ook als ik ze het persoonlijk liever zou ontraden. Zo gun ik ieder zijn sigaret, maar geef ik wel aan wat de gevolgen zijn. Ik schraap een laagje teeraanslag van een tand en laat het zien. Ik leg dan uit dat dit ook in je longen zit. Vooral jongeren (zoals mijn eigen kids) wil zo ik graag helpen om zelf na te denken en weloverwogen een keuze te maken. Jongeren weten ook wel dat het niet gezond is. Wat ze vaak niet weten is dat roken niet alleen een longprobleem veroorzaakt. En je wilt natuurlijk die leuke jongen of dat leuke meisje niet mislopen omdat je uit je mond stinkt, losstaande tanden hebt of een bruin/zwart gebit!
Voorlopersrol
Doordat de tandarts de medisch professional is waar jong en oud regelmatig op bezoek komen -vaak voordat er klachten zijn – kan een nationaal Preventie Programma dan ook niet om de tandheelkundig professional heen. We zijn de voorlopers in de preventie. Die rol hebben we al jaren en we zoeken graag de verbinding met u als partner in de zorg.
Rob Barnasconi
voorzitter van de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT)