Afgelopen week keurde de NMa opnieuw een ziekenhuisfusie goed. De fusie van de Reinier de Graaf Groep en het HagaZiekenhuis lijkt de eerste van een nieuwe reeks aan ziekenhuisfusies in 2013.
Zo lopen in Zwolle en Meppel de medische staven al vooruit op een fusie van hun ziekenhuizen. NMa-bestuurder Henk Don verwacht in 2013, evenals in 2012, zeven fusievoorstellen. Het pleidooi voor meer concentratie en specialisatie van de ziekenhuiszorg leidt tot meer fusies. Terwijl misschien ook zou kunnen worden volstaan met een herschikking van het aanbod en betere samenwerking tussen ziekenhuizen. Want wie heeft er oog voor de mogelijke nadelen van grootschalige ziekenhuizen?
In een interview met NRC Handelsblad maakte Henk Don afgelopen week ook duidelijk dat de NMa niet anders doet dan toetsen of de concurrentie in gedrang komt. En om te voorkomen dat de door de NZa verwachte prijsstijgingen zich voordoen is een prijsplafond ingesteld. Hij verwacht ook dat de zorgverzekeraars door hun inkoopbeleid prijsstijgingen weten te voorkomen. De zorgverzekeraars denken dat ook. Ik ben het eens met Wilna Wind dat het een ‘overschatting is van de eigen positie’. Zij wil de discussie over zorgfusies niet overlaten aan economen, columnisten en politici, maar als patiëntenbeweging het gesprek aangaan met alle spelers in het veld. Een prima initiatief.
Zorgspecifieke concentratietoets
Maar in de komende week is de politiek aan zet. Dan staat het wetsvoorstel tot het introduceren van een zorgspecifieke concentratietoets op de agenda van de Tweede Kamer. Zorginstellingen die willen fuseren moeten een concentratie-effectrapportage opstellen. Daarin moeten zij ook aangeven wat de gevolgen zijn voor de zorgverlening aan cliënten en patiënten en wat de risico’s zijn voor de kwaliteit en bereikbaarheid. Zonder goedkeuring van de NZa mag een fusie niet worden voorgelegd aan de NMa. Dat is winst. Maar de bevoegdheden van de NZa zijn in het wetsvoorstel helaas te beperkt. De NZa mag een concentratie-effectrapportage alleen procedureel beoordelen. Of de belangen van cliënten en patiënten en de kwaliteit en bereikbaarheid (uitgezonderd cruciale zorg) werkelijk niet in het geding zijn mag de NZa niet inhoudelijk beoordelen.
Bevoegdheden NZa te beperkt
De bestaande praktijk bewijst dat de NZa dat prima kan. Bij fusievoornemens geeft de NZa aan de NMa haar oordeel over de gevolgen voor de betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit (samen met de Inspectie voor de Volksgezondheid). Met het wetsvoorstel over de zorgspecifieke concentratietoets verdwijnt dat inhoudelijke oordeel van de NZa over de publieke belangen helaas. Zonder uitbreiding van de bevoegdheden van de NZa zal de fusiegolf in de ziekenhuissector dan ook niet stoppen.
Jan de Vries
directeur MEE Nederland