Steeds meer Zorg en Welzijn instellingen bieden diensten aan via mobiele internettechnologie, mhealth genaamd. Mhealth biedt immers zeven voordelen ten opzichte ehealth of face-to-face hulpverlening.
Waar staat uw organisatie eigenlijk op het gebied van mHealth? En welke stappen kunt u gaan zetten? Onderstaand een overzicht van vijf ontwikkelfases. De indeling is afgeleid van het model van leerstadia voor nieuwe technologie van Rijsenbrij.
Fase 1: Ontkennen
Instellingen die niet bereikbaar zijn via mobiel internet, zitten in de ontkenningsfase. Hun website(s) zijn door de verouderde techniek niet (goed) te bekijken via mobiel internet. Ze zijn onbewust onbekwaam (wat u zelf na het lezen van deze blog niet meer bent). Het voordeel van deze fase is dat er nog geen geld is uitgegeven aan niet werkende mhealth toepassingen.
Fase 2: Negeren
Veel instellingen zitten in fase twee. Websites zijn in principe te bekijken via mobiel internet, omdat gebruik is gemaakt van techniek die niet meer dan enkele jaren oud is. Verder wordt er niks actief gedaan. Een voorbeeld hiervan is Hulpmix.nl. Ondanks dat er niets specifieks ontwikkeld is voor de smartphone bekijkt maar liefst 25 procent van de bezoekers de website via het kleine scherm. Een organisatie die in deze fase zit doet er goed aan kennis te nemen van mhealth initiatieven van andere instellingen en te leren van hun goede en slechte ervaringen.
Fase 3: Verkennen
Veruit de meeste instellingen die mobiele internettechnologie willen benutten verkennen momenteel de mogelijkheden en beperkingen. Ze hebben bijvoorbeeld nagedacht over de keuze tussen een website die geoptimaliseerd is voor een klein scherm of een app die de belangrijkste websitefuncties omvat. De mhealth toepassing is in deze fase vaak nog een kopie van de reguliere hulpverlening.
Fase 4: Vervangen
Instellingen die in de vervangingsfase zitten hebben bepaalde face-to-face of online taken vervangen door mobiele toepassingen. Een mooi voorbeeld is het programma Myca Nutricion / HelloHealth voor mensen die willen afvallen. In plaats van in een (digitaal) dagboek te schrijven wat ze gegeten hebben, moeten ze van iedere tussendoortje of maaltijd met hun smartphone een foto maken, die automatisch ingelezen wordt in het dagboek. Bijkomend voordeel is dat compulsief eten zo waarschijnlijk vermindert omdat er vooraf steeds een foto gemaakt moet worden.
Fase 5: Integreren smartphone
In de meest vergevorderde fase is de smartphone volledig geïntegreerd in de reguliere zorgpaden. Een visie en een zorgvuldige implementatie zijn hierbij cruciaal. Het aantal voorbeelden hiervan is op dit moment nog zeer beperkt. Een goed voorbeeld komt uit het buitenland, het project PRISM (Personalized Real-Time Intervention for Stabilizing Mood) voor mensen met een bipolaire stoornis. Cliënten hebben eerst twee spreekkamergesprekken met hun behandelaar om te bepalen wat de persoonlijke symptomen zijn voor depressie en manie en om te bespreken wat normaal gesproken de werkende strategieën zijn bij de betreffende persoon. Vervolgens krijgt de cliënt vier keer per dag een bericht op zijn of haar mobiel over stemmings- en ziektetriggers. Bij verergering van klachten krijgt de cliënt gepersonaliseerde vooraf geselecteerde zelfmanagementstrategieën te zien (bijvoorbeeld: ‘als je een blokje om gaat doen voel je je daarna meestal weer wat beter’). Gebruikers waren enthousiast over de interventie, vonden het eenvoudig in gebruik, wilden het graag langer gebruiken en vonden het behulpzaam.
Implementatie
Per fase neemt de toegevoegde waarde voor de organisatie toe, en als het goed is ook voor de cliënt. De complexiteit van de verandering neemt echter ook toe, waardoor meer aandacht voor de organisatorische implementatie noodzakelijk is. Integratie is alleen mogelijk met een duidelijke visie en betrokkenheid van management, behandelaars en cliënten bij de verandering.
Frank Schalken
Oprichter en directeur van de stichting E-hulp.nl, kennis- en adviescentrum voor online hulp