Het is een algemeen bekend gegeven dat weinig bewegen leidt tot tal van problemen. In ieder geval word je dikker, omdat het eetpatroon en de gewoontes van de mens nog dateren uit de oertijd.
Ze zijn nog niet aangepast aan het gegeven dat we ons in het westen alleen nog maar door de supermarkt hoeven te bewegen om aan eten te komen. Maar ook als je je weet te beheersen en je dus niet voor je gewicht hoeft te bewegen, kom je in de problemen.
Je merkt dan dat je lijf gebreken gaat vertonen: langzaam maar zeker kun je gewone dingen niet meer, zoals een trap oplopen. De lift is dan een oplossing om toch boven te kunnen komen. Maar ja, dat is eigenlijk ook geen goed idee. De spieren worden nog minder geactiveerd en dat leidt tot stramheid. Maar er gebeurt nog meer: de processor van ons lichaam, de hersenen, kachelt ook achteruit. De hersenen worden niet meer voldoende geactiveerd, waardoor ze vergeten wat goed is voor ons. Sterker nog, ze gaan protesteren als je weer gaat bewegen, samen met de spieren die opnieuw geactiveerd worden. Iedereen kent het wel: na een behoorlijke tijd niets gedaan te hebben weer gaan sporten. Ik weet nog goed hoe het was toen ik na een langdurige blessure aan mijn knie, weer wilde gaan hardlopen. De eerste maanden dreunde elke keer door mijn hoofd: ik stop mee, ik stop ermee.
Sloom
Daarnaast gebeurt er nog iets anders in die processor van ons lichaam. We worden minder alert, minder snel van begrip en volgens wetenschappers ook nog eens slomer. Dan heb je het niet over beweging van de spieren, maar de beweging van de hersenen. We hebben geen zin meer om na te denken en laten ons vermaken door de tv. Ook slapen we vaak veel slechter en korter, omdat het lichaam niet voldoende moe is geworden, terwijl het wel behoefte heeft aan rust. Het is dus zaak jezelf en anderen in beweging te houden.
Use it
Use it or lose it is een van de gevleugelde gezegdes in de ouderenzorg, maar die is net zo van toepassing op mensen met een handicap. Ook zij hebben vaak te weinig beweging, omdat wij hen veel uit handen nemen. Of voor hen vraagstukjes oplossen. En dat doen we allemaal uit betrokkenheid. En dat leidt tot een vicieuze cirkel: overnemen leidt tot het niet meer gebruiken van de functies, waarover mensen nog wel beschikken. Omdat ze deze functies niet gebruiken, worden die ook minder, wat voor ons weer reden is om meer over te nemen. En als we tot inzicht gekomen zijn dat we teveel overnemen en mensen hun eigen boontjes willen laten doppen, protesteren ze natuurlijk, want dat vraagt weer training en logisch dat dan zowel spieren als hersenen heftig protesteren…
Creativiteit en inspiratie
Ook is het zo dat bewegingsloosheid leidt tot minder lezen. Toen er nog geen TV was, lazen mensen om zich een beeld te vormen van wat er gebeurde in de wereld en was het ook een mogelijkheid om de fantasie te prikkelen. Het was een van de katalysatoren van creativiteit en inspiratie om nieuwe dingen te doen. De TV bracht er de klad in. Gelukkig hebben we nu internet en nieuwe sociale media, zoals Twitter, Linkedin, Facebook, Whats app, noem maar op. Dat dwingt ons meer te zoeken, en actief en creatief te zijn. Niet alleen leidt dit regelmatig tot stomme berichtjes om onze volgers op de hoogte te houden wat we aan het doen zijn, vaak leiden deze nieuwe sociale media tot de mooiste en creatiefste filmpjes, foto’s en verhalen. Het leidt dus tot verbinding.
Verbinding en beweging
Ook voor mensen met een verstandelijke handicap biedt internet ontzettend veel mogelijkheden. Het gaat er hierbij om dat zij zich kunnen uitdrukken op een manier die bij hen past, door gebruik te maken van aangepaste inhoud, schermen en interfaces. Ze maken creativiteit, nieuwe contacten, maar vooral ook nieuwe bezigheden mogelijk. Kortom, het brengt mensen in beweging. Eerst met de grijze hersencellen waardoor ze op nieuwe ideeën komen die wellicht leiden tot mogelijk nieuwe activiteiten. Daarom is mijn stelling, internet: use it or lose it. Iedereen zal het hier mee eens zijn, maar waarom lukt het zorginstellingen nog onvoldoende om dit essentiële communicatiemiddel geschikt te maken en vooral om de beweging van het internet bij te houden? Kortom: waarom blijven wij, als wij ons zelf niet prikkelen, ook zelf te weinig in beweging, terwijl wij weten dat dit verkeerd is?
Voorzitter raad van bestuur Siza
De stelling van Rob Hoogma staat ook gepubliceerd op de community van Het Dorp en Skipr. Hier kunt u met anderen communiceren over ambities en abstracte ideeën, maar ook over concrete ervaringen in de gehandicaptenzorg. Ga naar de community en praat mee.