Sprak ik in mijn vorige blog nog over het risico dat in de komende jaren vele verworvenheden voor mensen met een beperking teruggedraaid zullen worden, inmiddels zijn het zo goed als feiten geworden.
Veel mensen met een verstandelijke beperking die nu een indicatie hebben voor een beschermde woonomgeving met voortdurende begeleiding en hulp bij de verzorging (VG-3) of de nog zwaardere indicatie van ‘veel begeleiding’ en ‘veel hulp bij de persoonlijke verzorging’(VG-4), komen in de toekomst onder een regime van de gemeente dat gebaseerd is op ‘maatschappelijke ondersteuning’ met een compensatieplicht. Daar komt bij dat de hoogte van de bezuiniging eerst 5 procent was en nu is gestegen naar 25 procent. En dan zijn we er nog niet, omdat de gemeente uiteraard ook uitvoeringskosten moet maken. Schattingen van deskundigen variëren van 5 tot 10 procent van het budget, dat nodig is voor de uitvoering. Dat betekent dus een bezuiniging van 30-35 procent.
Kwaliteit van samenleving
We hebben de afgelopen week heel veel kritiek gehoord op de nieuwe verdeling van de ziektekostenpremies. Iedere dag stonden de kranten er vol van en ook alle actualiteitenprogramma’s en praatprogramma’s werden ermee gevuld. Over de consequenties voor bovengenoemde groep heb ik nagenoeg niemand gehoord. Sterker nog, de geluiden die te horen zijn, lijken vooral berusting uit te stralen. Dat lijkt ook binnen de sector steeds meer het geval. Ik krijg reacties als ‘weiger een (financiële) slachtofferpositie’ of ‘claim geen uitzonderingspositie als je een ongedeelde samenleving wilt’. Dergelijke uitspraken getuigen mijns inziens van een klassiek liberale opvatting: er is een ongedeelde samenleving / gelijkheid als iedereen formeel (voor de wet) gelijk is. Mijn opvatting is echter nog steeds dat de kwaliteit van een samenleving onder andere wordt bepaald door de manier waarop zij feitelijk met haar meest kwetsbare deelnemers omgaat. Dat gaat verder dan formele gelijkheid. Het op de nu besloten manier gaan snoeien in de voorzieningen voor met name de hierboven genoemde groep mensen (ik heb het dus niet over de categorieën VG 1 en VG 2) vind ik gewoon asociaal. Deze bezuinigingen zijn enorm veel groter dan onder het vorige ‘rechtse’ kabinet was afgesproken en dat lijkt me dus vooral de PvdA aan te rekenen.
Kiezen
Uiteraard zullen we vanuit de sector niet bij de pakken neer moeten gaan zitten. Het is nu immers extra belangrijk om met name de groep VG-3 en VG-4 onder de aandacht te brengen van gemeentebestuurders en raadsleden, opdat zij in de keuzes die zij moeten gaan maken, wél kiezen voor een adequate begeleiding en verzorging. Dat zal echter nauwelijks mogelijk zijn, gezien de financiële opgave waarvoor gemeentes gesteld worden.
De vraag is ondertussen wat de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland gaat doen. Kiest die eieren voor haar geld, door slechts de kern AWBZ te omarmen, of zal zij zich, weliswaar coöperatief, maar ook principieel opstellen achter de mensen wiens zorg aan hen is toevertrouwd door veel ouders en verwanten die zelf ook niet altijd in staat zijn hun mening te verwoorden.