KPMG Plexus heeft met het rapport Meten van zorguitkomsten: de heilige graal binnen handbereik een document afgeleverd waarover de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) bijzonder te spreken is. De NVZ deelt de visie die erin wordt beschreven dat het noodzakelijk is om inzicht te hebben in de waarde van de zorg.
Die waarde moeten we kennen om een genuanceerd antwoord te kunnen geven op de vragen die nu veelvuldig worden gesteld: wat zijn de uitkomsten van de zorg en de verschillen tussen zorgaanbieders? Is al dan niet sprake van overbehandeling? Waar kunnen patiënten terecht voor de beste zorg en waar moeten zorgverzekeraars die dus inkopen? Het is belangrijk om voor ogen te houden dat de gezondheidszorg weliswaar veel geld kost, maar dat de opbrengsten ervan veel groter zijn dan de investeringen. De berekeningen van gezondheidseconomen laten dit glashelder zien.
De NVZ vindt het belangrijk om juist de baten van de zorg te laten zien aan onze stakeholders: de patiënten, zorgverzekeraars en overheid. Het rapport van KPMG Plexus onderschrijft onze eigen ambitie om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de behoefte van deze groepen aan betrouwbare kwaliteitsinformatie.
Vertalen naar inzicht
Het rapport trekt een aantal belangrijke conclusies die de NVZ zonder meer kan omschrijven. Het stelt bijvoorbeeld dat uitkomsten meten een duidelijke focus creëert. In het licht van de discussie over spreiding en concentratie van ziekenhuistaken en de discussie over substitutie van zorg van tweede naar eerste lijn is dit een belangrijk gegeven. Een punt van aandacht hierbij is wel dat naast medisch specialisten en patiënten ook ziekenhuizen een belangrijke rol kunnen spelen in het kenbaar maken van de geleverde kwaliteit. Ziekenhuizen behoren hierin een vanzelfsprekende partner te zijn: kwaliteitsinformatie over de ziekenhuizen is in ruime mate aanwezig. De uitdaging is die informatie op de juiste manier inzichtelijk te maken. Raden van bestuur spelen hierin zeker een rol en die moet ook niet worden onderschat. De acties die op basis van het meten van zorguitkomsten kunnen worden genomen, kunnen aan de systeemkant tot grote gevolgen leiden. Het rapport lijkt daaraan een beetje voorbij te gaan.
Ervaringen van patiënten
Ook de ervaringen van patiënten zijn uiterst relevant in het bepalen van de kwaliteit van de geleverde zorg. Het rapport wijst erop dat al diverse instrumenten landelijk beschikbaar zijn voor het inzichtelijk maken van patiëntervaringen en patiënttevredenheid. We kunnen een belangrijke verbeterslag maken door die meer structureel te benutten en dus tot een integraal onderdeel van de totale kwaliteitsmonitoring te maken. Terecht wordt in het rapport immers gesteld dat alle databronnen hun beperkingen kennen. Juist het combineren van al die bronnen zorgt ervoor dat de centrale uitkomsten van zorg echt goed inzichtelijk worden.
Uniforme registratie
We hebben de heilige graal dus binnen handbereik, zoals KPMG Plexus terecht stelt. Maar we moeten nog wel stappen zetten. Acute cardiovasculaire zorg, chronische zorg en electieve zorg zijn bijvoorbeeld al veel transparanter geworden, maar op belangrijke zorggebieden – zoals de zorg voor fragiele ouderen – is nog veel winst te boeken. Het rapport lijkt de suggestie te wekken dat helemaal niet meer hoeft te worden geregistreerd. Dat is natuurlijk niet het geval. Maar de NVZ streeft er wel naar te komen tot uniforme registratie aan de bron voor meervoudig gebruik. Dit voorkomt overbodige administratieve lasten en vergroot dus de bereidheid van partijen om die registratie alle aandacht te geven die nodig is. Als we daarbij de koers handhaven van het in kaart brengen van kwaliteit versus kosten, komt die heilige graal inderdaad steeds dichterbij.
Margot van der Starre
Directeur van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)