Al jaren zeggen we dat het anders moet in de langdurige zorg. De knelpunten zijn uitgebreid geïnventariseerd en besproken. Nu is het tijd om daadwerkelijk tot actie over te gaan.
ActiZ presenteerde daarvoor het Deltaplan Ouderenzorg, opgesteld met een aantal zorgorganisaties. Hierin doen we een aanbod aan de politiek en de maatschappij om de zorg zo in te richten, dat de uitgaven in 2017 niet groeien tot 17 miljard (zoals het CPB becijferde), maar tot 16 miljard; een besparing van 1,2 miljard.
Deltaplan ouderenzorg
Niet toevallig werden min of meer tegelijkertijd de Agenda voor de Zorg gepresenteerd door een zorgplatform van 10 organisaties (waaronder ActiZ) en een tussenadvies van de commissie gezondheidszorg van de SER. Al deze groepen zijn het eens dat een hervorming in de langdurige zorg nodig is en dat dit de AWBZ betreft. De Zorgverzekeringswet bestaat pas net en die moeten we eerst zijn werk laten doen.
Interventies
En waar hebben we het in ons plan dan concreet over? Drie interventies staan centraal:
- Van zorg naar ondersteuning en welzijn. Zorgprofessionals, van verzorgende tot arts, zijn gewend om vragen vanuit medisch of zorg-oogpunt te benaderen. Zij verlenen zorg. Maar een deel van de vragen zijn meer welzijnsvragen dan zorgvragen, die gaan bijvoorbeeld over eenzaamheid. Dit blijkt uit onderzoek van professor Joris Slaets. Hij stelde tijdens het eerste debat van de campagne Het Nieuwe Ouder Worden dat ook vragen over eenzaamheid en verveling met zorg worden beantwoord. Dat kan ook anders.
- Formele naar informele zorg. Vrijwilligers en mantelzorgers zijn al belangrijk en worden dat steeds meer. Steeds meer zorgorganisaties betrekken de informele zorg bij hun organisatie. Zorgorganisatie Vierstroom deed onlangs een voorstel om harde afspraken te maken met mantelzorgers. Zonnehuisgroep Vlaardingen werkt met zorggemeenschappen: zorgprofessionals, mensen in zorg, mantelzorgers en vrijwilligers vormen een gemeenschap waarin zij samen kijken wat de ‘cliënt’ nodig heeft en hoe hij het best ondersteund kan worden.
- Van intramurale zorg naar extramurale zorg. Mensen blijven steeds langer thuis wonen en steeds meer mensen ontvangen zwaardere en complexere zorg thuis. Indicaties voor intramurale zorg voor mensen met een lage zorgzwaarte (ZZP 1en 2) worden al nauwelijks meer gegeven. Zorgorganisaties staan voor de uitdaging om het zorg- en woonaanbod zo te organiseren dat zij kunnen inspringen op deze ontwikkeling.
Twee randvoorwaarden
Om met deze interventies te zorgen dat de groei in uitgaven niet gelijk oploopt met de voorziene demografische groei van 4 procent, zijn er twee randvoorwaarden. De cliënten moeten zeggenschap krijgen over hun eigen budget: de directe betaalrelatie tussen cliënt en zorgaanbieder is essentieel om maatwerk te kunnen leveren. En we moeten af van bureaucratie zodat daar geen onnodige kosten gemaakt worden.
Regeerakkoord
ActiZ wil nu graag aan de slag. Ik hoop dan ook dat ons plan zijn beslag gaat krijgen in het regeerakkoord. Daarna kunnen we samen met de leden en samen met andere partijen. Het is zaak om snel afspraken te maken met VWS, met cliënten- en patiëntenorganisaties, met verzekeraars en gemeenten en wooncorporaties. Ik denk dat we samen in korte tijd veel kunnen bereiken – zeker gezien de plannen en rapporten over de langdurige zorg die er liggen.