In de strijd om haar gelijk bij een nieuwe cao voor de medewerkers in verzorgings- en verpleeghuizen en de thuiszorg, bewandelt de FNV-bond Abvakabo een gevaarlijk pad. Tot nu toe vond Abvakabo geen gehoor voor haar protesten.
Alle andere bonden hebben de cao getekend en de meerderheid van de CNV-leden is positief over het akkoord. Vervolgens heeft Abvakabo een referendum gehouden èn de politieke partijen SP en GroenLinks ingeschakeld om de cao niet algemeen verbindend te laten verklaren. Daartoe is een motie aangenomen in de Tweede Kamer.
Een referendum is prima, waarbij wel opvalt dat de uitkomst van de Abvakabo (96 procent is tegen de cao) totaal afwijkt van dat van de CNV (58 procent leden steunt akkoord). Dus wat is waar in deze? En hoe is de vraagstelling geweest?
Niet algemeen bindende cao
Echt zorgen baart de stap om politieke partijen in te schakelen om de cao niet algemeen verbindend te verklaren. Daarmee bewijst de vakbond haar leden en ook de andere werkers in deze sector geen dienst. Het is een risicovolle stap die op termijn wel eens heel nare gevolgen kan hebben voor bijvoorbeeld de werkers in de thuiszorg. En dat alleen om je gelijk te krijgen?
Gevolgen voor zorgmedewerkers
Het niet-verbindend verklaren kan op korte termijn gevolgen hebben voor medewerkers die bij Abvakabo zijn aangesloten en de medewerkers die bij geen enkele vakbond zijn aangesloten. Werkgevers zijn niet verplicht de afgesproken loonsverhoging van 2,2 procent aan hen te betalen. In de praktijk zal dat niet zo snel gebeuren, omdat de meeste werkgevers zich sociaal zullen opstellen en geen onderscheid zullen maken tussen hun medewerkers.
Aanbestedingen WMO
Waar het grote risico zit, is bij de aanbestedingen in de WMO. Wanneer straks nieuwe aanbestedingsronden plaatsvinden voor thuiszorg en huishoudelijke hulp, zullen er partijen gaan meebieden die zich niet hoeven te houden aan de cao. Deze is dan immers onverbindend verklaard op initiatief van Abvakabo. Deze partijen kunnen veel lager aanbesteden en behoeven ook het personeel niet over te nemen als ze de aanbesteding winnen.
Thuiszorg
Veel medewerkers in de thuiszorg zullen hun baan kwijtraken. Wanneer ze al worden overgenomen door de nieuwe partijen, dan zal dit tegen veel mindere voorwaarden zijn; een fors lager salaris en slechtere secundaire arbeidsvoorwaarden op het gebied van opleiding et cetera.
Risico’s zorgmedewerkers
Het is moeilijk voor te stellen dat Abvakabo dit voor ogen heeft met de gekozen tactiek. Het risico is echter groot dat dit één van de gevolgen zal zijn. Het is dan de vraag of nog steeds 96 procent (volgens Abvakabo) van de zorgwerkers tegen het akkoord is. Gelukkig gaat uiteindelijk de minister van Sociale Zaken over het al dan niet algemeen verbindend verklaren van de cao en niet de Kamer. Het is te hopen dat de minister het risico onderkent en een verstandig besluit neemt.
Schade zorgsector
Ook zou het mooi zijn als de Abvakabo in staat is over haar eigen schaduw te springen en op haar schreden terug te keren in het belang van haar leden, misschien niet op de korte termijn, maar zeker wel voor de toekomst. Het korte termijn succes waar de bond nu op uit is, zou wel eens uit kunnen draaien op een pyrrusoverwinning met veel schade voor de sector en de medewerkers.
En zo slecht is de cao niet met een loonsverhoging van 2,2 procent in tijden van crisis en goede aanvullende afspraken op onder meer het gebied van de werkdruk.
Erik Kuik
voorzitter raad van bestuur Zorggroep Alliade