Af en toe voel ik met net Alice. Om dat te illustreren, neem ik u graag mee naar mijn Wonderland. In de ggz zijn de afgelopen tijd diverse nieuwe toetreders failliet gegaan. Ze zijn allemaal gestart met het adagium ‘wij werken 30 procent goedkoper dan de huidige instellingen, zijn klantgericht en hebben geen wachtlijsten’.
Vaak werken deze instellingen op restitutiebasis, soms met een contract met verzekeraars, regelmatig zonder. De aantallen cliënten en medewerkers groeien snel, net als de omzetten. De organisaties worden breed gewaardeerd omdat ze het beter doen dan de bestaande. Maar dan beginnen de problemen. De cliënten klagen over de declaraties, de overexpansie is zo groot dat de financiering blijft hangen en de verdienmodellen zijn te strak om te realiseren.
Nuancering
Nu het stof van deze faillissementen neerdaalt, blijkt dat het onvoorwaardelijk geloof in de marktwerking enige nuancering behoeft. In de failliete bedrijven spelen behoorlijke kwaliteitsissues. Zorg is niet volgens standaarden geleverd. De dossiervoering is verre van optimaal. Er wordt zorg gedeclareerd die niet is geleverd of zorg wordt ten laste van de onjuiste bekostigingssoort gebracht. De gemiddelde tarieven liggen niet lager, maar vaak tot dertig procent hoger dan bij ‘de gevestigde orde’. De wijze waarop de marktwerking in de zorg gestalte krijgt, leidt dus niet zonder meer tot hogere kwaliteit en lagere kosten.
Kostenoverschrijding in ggz
De instellingen die al sinds jaar en dag in het representatiemodel functioneren, betalen het gelag. De kostenoverschrijding in de ggz van de afgelopen jaren, die voor een groot deel door deze nieuwe toetreders is veroorzaakt, is via een forse budgetkorting bij de bestaande ggz-instellingen teruggehaald. Daarnaast verwachten zorgverzekeraars van deze instellingen dat ze zich over de cliënten ontfermen, waarbij er ter compensatie slechts een fractie van de tarieven kan worden betaald. Bij de verzekeraars is immers ‘geen geld meer’. En dat terwijl er door diezelfde verzekeraars in de afgelopen jaren miljoenen euro’s aan de nieuwe toetreders zijn betaald.
Zijn de druiven voor de instellingen nu zuur? Ja en nee. Natuurlijk is het frustrerend om via de vluchtstrook ingehaald te worden door nieuwe toetreders en vervolgens ook nog hun bekeuring te mogen betalen en hun verkeersslachtoffers naar het ziekenhuis te mogen vervoeren.
Betrouwbare en degelijke partner
Anderzijds is het goed om vast te stellen dat het functioneren als betrouwbare en degelijke partner op langere termijn het beste resultaat voor de cliënt en de maatschappij oplevert. De professionals in ons soort instellingen laten dagelijks zien tot welke prestaties ze in staat zijn, zowel vanuit het oogpunt van gastvrijheid als vanuit het perspectief van inhoudelijke en bedrijfsmatige resultaten. Dat maakt het zeer de moeite waard om voor een instelling in de ‘gevestigde orde’ te werken.
De herwaardering voor dit fundament van de Nederlandse gezondheidszorg is onontkoombaar. Tot die tijd zullen we de Rode Koningin en alle andere sprookjesfiguren geduldig blijven uitleggen wat we doen, waarom we het doen en hoe we het doen. En vooral klantwaarde blijven leveren.
Ernst Klunder
Raad van bestuur Dimence