De komende jaren zal de druk op het collectief gefinancierde deel van de zorg toenemen. Het aandeel van zorg in de collectieve lasten stijgt van iets meer dan 13 procent in 2000 naar ruim 20 procent in 2012. In percentage van het bruto binnenlands product (bbp) van 10 procent nu naar 18 procent in 2040.
Zorgkosten per gezin
Nu geeft een modaal gezin ongeveer één vijfde uit aan zorgkosten. Dat wordt bijna 40 procent in 2040. Ten dele zijn deze kosten onvermijdelijk. Wij worden ouder, wij kunnen steeds meer en er is een grens aan de productieverhoging per medewerker in de zorg.
De PvdA staat voor een gezondheidszorg die kwalitatief presteert,toegankelijk is en niet duurder dan nodig. Dat veronderstelt dat de noodzakelijke zorg een publieke aangelegenheid is en behoort tot de collectieve lasten. Een schaars publiek goed vraagt om een rechtvaardige verdeling van die schaarste en dat betekent dat de democratisch gelegitimeerde overheid aan zet is. Een overheid die ook het voortouw moet nemen bij het doelmatiger laten functioneren van de zorg.
Miljoenennota: plannen voor de zorg
In deze miljoenennota waart de geest van de markt nog rond. Met name zorgverzekeraars wordt een grote rol toebedeeld. Maar als het puntje bij het paaltje komt dragen de zorgverzekeraars niet de consequenties die aan die rol verbonden zijn. Dat blijkt ook uit de convenanten die gesloten zijn.
Kostenbeheersing
De minister verwacht hier veel van in het kader van de kostenbeheersing. De werkelijkheid van deze convenanten is dat zij geen resultaatsverplichting kennen. Niet de zorgverzekeraars worden afgerekend op het resultaat maar de zorgaanbieders. Nu al hebben de ziekenhuizen laten weten grote moeite te hebben met de opstelling van de zorgverzekeraars met hun opstelling dat er geen extra geld naar de ziekenhuizen gaat. Nog voor de inkt droog is van het convenant hebben partijen al onenigheid. De vraag is aan de orde of de zorgverzekeraars echt gemotiveerd zijn om aan kostenbeheersing te doen. Het wordt hun wel erg gemakkelijk gemaakt hun functioneren af te wentelen op de verzekerde via premieverhogingen.
De budgetbenadering waarop de convenanten gestoeld zijn staan haaks op de marktbenadering met zijn vrije tarieven en het “productiedraaien”. (zie ook in de NRC van dit weekend het artikel “de herniafabriek“). Die werkelijkheid wordt onvoldoende erkent in de miljoenennota. Het wordt tijd dat het kabinet zich gaat real seren dat met de schaarste er ook een eind komt aan de ideologie van de markt.
Informatievoorziening
En tot slot. Los van bovenstaande, blijft de informatievoorziening in de zorg een probleem. Ook nu weer worden we geconfronteerd met overschrijdingen van vele honderden miljoenen veroorzaakt in verre voorgaande jaren. Dat onderstreept nogmaals de wens van de PvdA om met voortvarendheid dit probleem aan te pakken. Bij de behandeling van het jaarverslag VWS heb ik daartoe een motie ingediend die breed ondersteund is. Laat de Rekenkamer uitzoeken hoe het gesteld is met de informatievoorziening in de zorg. Koersvast in onzekere tijden veronderstelt in ieder geval dat we weten waarover we het hebben.
Eeke van der Veen
Lid Tweede Kamerfractie van de PvdA
Lees ook:
Begroting VWS kritisch ontvangen
Miljoenennota 2012: plannen voor de zorg
Stijgende premie en eigen kosten in de zorg
Menzis: zorgpremie wordt nog hoger
Blogs Prinsjesdag 2011:
Koersvast in onzekere tijden? – Eelke van der Veen
Laat de echte Mark Rutte opstaan – Ewoud Nysing en Willem Wansink
Tijd voor een zorgakkoord – Jan de Vries
Buikriem strakker, nu het hoofd vrijer – Robbert Huijsman
“Wie zelfstandig wil werken, kan dat doen.” – Margo Brouns
Geef professionals de ruimte – Peter Paul van Benthem
Moeilijker kunnen we het voor u niet maken – Henk Nies
Een kleine voetnoot in de miljoenennota met gigantische gevolgen – Jacques Loomans
Laat de ggz efficiencywinsten boeken – Marleen Barth
Koersvast op ramkoers – Gerard van Pijkeren